Ứng dụng công nghệ AI trong nâng cao chất lượng giảng dạy các môn Kinh tế ở Khoa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Học viện Lục quân hiện nay

Nghị quyết số 3488-NQ/QUTW ngày 29 tháng 01 năm 2025 của Quân ủy Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội xác định: “Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong các cơ quan, đơn vị trong toàn quân..” đã đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với các Học viện, Nhà trường Quân đội phải ứng dụng những thành tựu công nghệ mới trong đó có công nghệ AI để nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, đáp ứng nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Nhận thức rõ xu hướng tất yếu đó, Khoa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã chủ động từng bước triển khai ứng dụng công nghệ AI vào nghiên cứu, biên soạn bài giảng. Đây là bước chuyển quan trọng, góp phần đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo đội ngũ cán bộ Quân đội, góp phần xây dựng Học viện Lục quân thông minh, hiện đại.

Công nghệ AI là lĩnh vực khoa học máy tính phát triển các hệ thống có khả năng thực hiện các nhiệm vụ trí tuệ như học tập, suy luận và giải quyết vấn đề. Đây là sự kết hợp giữa trí tuệ nhân loại và sức mạnh công nghệ, không chỉ để hỗ trợ mà còn giúp con người mở rộng khả năng giải quyết vấn đề trong nhiều lĩnh vực, từ sản xuất, y tế, giáo dục đến đời sống thường nhật. Điều này đưa AI vượt xa các hệ thống truyền thống, trở thành công cụ linh hoạt và tối ưu trong xử lý dữ liệu, hỗ trợ ra quyết định và cải thiện hiệu suất.

Khoa Mác - Lênin tổ chức tấp huấn về ứng dụng công nghệ số vào biên soạn bài giảng điển tử

Các môn Kinh tế mà trực tiếp Bộ môn Kinh tế Chính trị, Khoa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đảm nhiệm giảng dạy tại Học viện Lục quân cho các đối tượng là: Vận dụng lý luận kinh tế chính trị Mác - Lênin vào phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay; Kinh tế Chính trị Mác - Lênin; Kinh tế; Quản lý kinh tế; Kinh tế phát triển; Kinh tế quân sự Mác - Lênin; Kinh tế học. Đặc thù của các môn này là khối lượng tri thức lớn, tính khái quát và trừu tượng cao, trong khi học viên đa phần là cán bộ Quân đội, thời gian học tập, nghiên cứu có hạn. Trong thời gian qua, việc ứng dụng công nghệ số, đặc biệt là công nghệ AI, đã giúp Bộ môn và Khoa đạt được một số kết quả sau:

Một là, đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường tính trực quan.

Việc sử dụng các công cụ AI như mô phỏng kinh tế, xây dựng đồ thị tự động, phân tích dữ liệu lớn (big data) đã giúp giảng viên dễ dàng minh họa những quy luật kinh tế, các mô phỏng bằng AI cho phép thay đổi các biến số và ngay lập tức hiển thị kết quả, tạo điều kiện cho học viên quan sát và thảo luận trực tiếp. Nhờ đó, bài giảng trở nên sinh động, dễ hiểu và có tính thực tiễn cao hơn, khắc phục tình trạng khô khan, lý thuyết thuần túy.

Hai là, hỗ trợ giảng viên xây dựng bài giảng chất lượng cao.

Công nghệ AI đã trở thành công cụ đắc lực giúp giảng viên: Xây dựng giáo án điện tử đa phương tiện với hình ảnh, video, mô phỏng được tạo ra nhanh chóng. Dễ dàng cập nhật số liệu kinh tế mới, xu thế phát triển của thế giới và Việt Nam để minh họa cho các luận điểm lý luận. Phân tích các biểu đồ, số liệu ngân sách quốc phòng, cơ cấu kinh tế, các mô hình quản lý kinh tế quân sự… nhằm nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học. Việc này giúp giảng viên tiết kiệm được nhiều thời gian, tập trung cho nghiên cứu, thục luyện và nâng cao năng lực sư phạm.

Quá trình ứng dụng AI đã thúc đẩy Khoa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh tích cực chuẩn hóa cơ sở dữ liệu bài giảng, học liệu số; xây dựng thư viện điện tử; đổi mới công tác quản lý và đánh giá kết quả học tập. Đây là bước tiến quan trọng trong tiến trình chuyển đổi số của Học viện Lục quân.

Bên cạnh kết quả đạt được, việc ứng dụng AI trong giảng dạy các môn Kinh tế ở Khoa cũng gặp một số khó khăn như: Năng lực số của một bộ phận giảng viên chưa đồng đều, một số giảng viên còn lúng túng trong sử dụng các phần mềm AI hoặc chưa khai thác hết tính năng; nguồn học liệu số hóa chưa phong phú, hệ thống cơ sở dữ liệu chuyên ngành Kinh tế chính trị Mác - Lênin và Kinh tế quân sự phục vụ cho AI còn thiếu, nhất là các dữ liệu đặc thù của quân đội; rủi ro phụ thuộc công nghệ và sai lệch thông tin, nếu giảng viên và học viên chưa được trang bị kỹ năng số đầy đủ, rất dễ phụ thuộc vào AI hoặc tiếp nhận thông tin không được kiểm chứng; chưa có quy chuẩn rõ ràng về sử dụng AI trong môi trường quân sự, AI tiềm ẩn nguy cơ rò rỉ dữ liệu, nhất là những nội dung liên quan đến quân sự, quốc phòng.

Trong thời gian tới, để tiếp tục ứng dụng công nghệ AI và chuyển đổi số góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy các môn Kinh tế nói riêng và các môn lý luận ở Khoa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh ở Học viện Lục quân cần thực hiện tốt một số vấn đề sau: Học viện cần đẩy mạnh đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số; phát triển cơ sở dữ liệu số hóa phục vụ công nghệ AI trong hoạt động giảng dạy; xây dựng quy chế quản lý và sử dụng công nghệ AI trong Học viện. Đồng thời, cần tiếp tục nâng cao nhận thức và năng lực số cho đội ngũ giảng viên trong Khoa, kết hợp công nghệ AI với phương pháp giảng dạy truyền thống.

Việc ứng dụng công nghệ AI trong giảng dạy các môn Kinh tế ở Khoa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Học viện Lục quân là xu thế tất yếu, phù hợp với chiến lược chuyển đổi số của Quân đội nhân dân Việt Nam và quá trình hiện đại hóa nhà trường quân đội. Những kết quả bước đầu cho thấy AI đã góp phần quan trọng trong nâng cao chất lượng bài giảng, thúc đẩy tự học, tăng tính trực quan và cập nhật thực tiễn. Tuy nhiên, để AI phát huy hiệu quả bền vững, cần tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, bồi dưỡng năng lực giảng viên, xây dựng dữ liệu số hóa và hoàn thiện quy chế quản lý trong môi trường quân sự. Với quyết tâm đổi mới, tinh thần trách nhiệm và sự chủ động sáng tạo, tin rằng trong thời gian tới, Khoa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục khai thác hiệu quả công nghệ AI, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ, đáp ứng tốt yêu cầu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại./.

Tài liệu tham khảo

1. Nghị quyết số 3488-NQ/TW ngày 29 tháng 01 năm 2025 của Quân ủy Trung ương về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội.

T.Đ.T