Một số điểm mới trong Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022

Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV, thông qua Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022

Luật thi đua khen thưởng năm 2022 bao gồm 8 chương, 96 điều so với những văn bản trước đây. Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 có sự điều chỉnh, bổ sung một số nội dung trong công tác thi đua, khen thưởng. Theo đó, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 có một số điểm mới sau đây:

Một là, nguyên tắc khen thưởng

So với Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, tại khoản 2, Điều 5, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 đã bổ sung 02 nguyên tắc khen thưởng, đó là: “Bảo đảm thống nhất giữa hình thức, đối tượng khen thưởng và công trạng, thành tích đạt được”, “Thành tích đến đâu khen thưởng đến đó” và “Chú trọng khen thưởng cá nhân, tập thể, hộ gia đình trực tiếp lao động, sản xuất, kinh doanh; cá nhân, tập thể công tác ở địa bàn biên giới, trên biển, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn”.

Hai là, hình thức thi đua khen thưởng

Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 bỏ hình thức khen thưởng “Huy hiệu” tại Điều 9.

Ba là, nguyên tắc xét thi đua, khen thưởng

Theo quy định tại Điều 7 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua bao gồm: “1. Phong trào thi đua; 2. Thành tích thi đua; 3. Tiêu chuẩn danh hiệu thi đua”. Như vậy, so với quy định của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 đã bỏ căn cứ “Đăng ký tham gia thi đua”. 

Tại Điều 10 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 về căn cứ xét khen thưởng đã sử dụng từ “Thành tích đạt được” thay “phạm vi, mức độ ảnh hưởng của thành tích”; sử dụng từ “Điều kiện và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích” thay “trách nhiệm và hoàn cảnh cụ thể lập được thành tích”.

Bốn là, thay đổi đối tượng được tặng Huân chương Lao động

Theo quy định của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, đối tượng được tặng Huân chương Lao động ở các hạng bao gồm “cá nhân và tập thể”, tuy nhiên, theo quy định tại Luật thi đua, khen thưởng năm 2022, đối tượng được tặng Huân chương lao động các hạng bao gồm: “Cá nhân; Công nhân, nông dân; Doanh nhân, trí thức, nhà khoa học; Tập thể; Doanh nghiệp, tổ chức kinh tế khác; Cá nhân, tập thể người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cá nhân, tập thể người nước ngoài.”

Năm là, bổ sung đối tượng được xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ nhân dân”, “Nghệ sĩ ưu tú”.

Sáu là, bổ sung hình thức khen thưởng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”

Bảy là, bổ sung nhiều hình thức khen thưởng cho người nước ngoài

Theo quy định tại Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, người nước ngoài chỉ được xét tặng “Huân chương Hữu nghị”, “Huy chương hữu nghị”, “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, “Giải thưởng Nhà nước”. Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 đã bổ sung một số hình thức khen thưởng cho người nước ngoài, cụ thể: Huân chương Hồ Chí Minh; Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Hữu nghị; Huy chương Hữu nghị; Giải thưởng Hồ Chí Minh; Giải thưởng Nhà nước; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. 

Tám là, thực hiện cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý công tác thi đua, khen thưởng

Giảm số lượng hồ sơ đề nghị khen thưởng Nhà nước (khoản 4 Điều 84);

Bổ sung quy định về hồ sơ, thủ tục khen thưởng theo thủ tục đơn giản (khoản 1 Điều 85);

- Bổ sung quy định “ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thi đua, khen thưởng và trong hệ thống thi đua, khen thưởng” là một nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng (điểm e khoản 2 Điều 89).

Căn cứ Luật thi đua, khen thưởng năm 2022, ngày 22/12/2023 Bộ Quốc phòng ban hành Thông tư số 118/2023/TT-BQP Quy định và hướng dẫn thi đua, khen thưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam. Thông tư có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 01 năm 2024 và thay thế Thông tư số 151/2018/TT-BQP ngày 12 tháng 10 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định chi tiết và hướng dẫn thi đua, khen thưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Để thực hiện đúng, trúng Học viện Lục quân đã triển khai quán triệt sâu sắc Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 và các văn bản hướng dẫn, trong đó có Thông tư 118/2023/TT-BQP của Bộ Quốc phòng Quy định và hướng dẫn thi đua, khen thưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam, đặc biệt chú trọng một số điểm mới của Luật đến các cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên, cán bộ, giảng viên, học viên, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên chức quốc phòng, hạ sĩ quan, chiến sĩ và người lao động hợp đồng nhận thức và thực hiện tốt nhiệm vụ cùng ra sức thi đua lập thành tích bám sát nhiệm vụ chính trị, nhất là nhiệm vụ giáo dục đào tạo, góp phần bảo đảm cho Học viện hoàn thành tốt nhiệm vụ, tiến tới xây dựng Học viện thông minh hiện đại./.