Tư tưởng Hồ Chí Minh về “thầy giáo tốt” và sự vận dụng trong công tác tự tu dưỡng, tự rèn luyện của giảng viên trẻ ở Học viện Lục quân hiện nay

Theo Bác, “thầy giáo tốt” không chỉ là người truyền đạt tri thức mà còn là người bồi dưỡng đạo đức, nuôi dưỡng tâm hồn, khai mở trí tuệ và khơi dậy khát vọng cống hiến cho Tổ quốc. Trong bối cảnh Học viện Lục quân đang đẩy mạnh xây dựng Học viện Lục quân thông minh, hiện đại, “Mẫu mực, tiêu biểu”, đội ngũ giảng viên trẻ giữ vai trò nòng cốt, trực tiếp góp phần quyết định chất lượng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực quân đội. Vì vậy, việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về “thầy giáo tốt” trong quá trình tự tu dưỡng, tự rèn luyện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, giúp mỗi giảng viên trẻ không ngừng hoàn thiện phẩm chất, năng lực và trí tuệ, trở thành người thầy “vừa hồng, vừa chuyên”, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Hồ Chí Minh luôn đề cao vai trò, vị trí của người thầy trong sự nghiệp cách mạng. Người khẳng định, nhiệm vụ của người thầy rất vẻ vang, bởi “nếu không có thầy giáo thì không có giáo dục, không có cán bộ, không có chủ nghĩa xã hội”. Theo Người, người thầy là “chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng - văn hóa”, góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội mới, đào tạo nên những con người vừa có tri thức, vừa có đạo đức, bản lĩnh và lý tưởng cách mạng.

Trước hết, Hồ Chí Minh coi đạo đức là gốc của người thầy. Hồ Chí Minh dạy rằng: “Dạy cũng như học phải chú trọng cả đức lẫn tài”, bởi theo Người, “có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Theo đó, người thầy phải sống trong sáng, giản dị, khiêm tốn, trung thực, yêu nghề, yêu trò, dạy học không chỉ bằng lời nói mà bằng chính nhân cách, bằng tấm gương đạo đức của mình. Hình ảnh người thầy mẫu mực, tận tụy, liêm chính chính là bài học sống động và sâu sắc nhất đối với học trò.

Hai là, Người đề cao tinh thần tự học, tự rèn và sáng tạo. Hồ Chí Minh khẳng định: “Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân”. Người thầy tốt phải là người học suốt đời, không ngừng cập nhật tri thức mới, biết đổi mới phương pháp giảng dạy, ứng dụng khoa học - công nghệ và sáng tạo trong truyền đạt. Người thầy vừa là người dạy, vừa là người học, để luôn xứng đáng với vai trò người dẫn đường cho thế hệ trẻ.

Ba là, Người xem tình yêu nghề và lòng thương học trò là “cái tâm” của nghề dạy học. Người thầy chỉ có thể vượt qua khó khăn, tận tụy cống hiến khi thật sự yêu nghề, yêu trò. Chính tình yêu thương ấy giúp họ cảm hóa, nâng đỡ và khơi dậy tiềm năng, khát vọng sống đẹp ở người học.

Bốn là, Hồ Chí Minh nhìn nhận người thầy trong sự thống nhất giữa dạy chữ, dạy nghề và dạy người. Giáo dục không chỉ cung cấp tri thức mà quan trọng hơn là hình thành nhân cách, đạo lý, tinh thần trách nhiệm xã hội. Người thầy giỏi không chỉ “truyền dạy điều hay” mà còn “gieo mầm thiện”, giúp học trò biết sống trung thực, nhân ái, có khát vọng vươn lên, phụng sự Tổ quốc. Tư tưởng Hồ Chí Minh về “thầy giáo tốt” là sự kết tinh giữa truyền thống “tôn sư trọng đạo” của dân tộc với tinh hoa nhân văn tiến bộ của nhân loại. Người thầy theo quan điểm của Bác vừa là nhà giáo, vừa là chiến sĩ, là người sáng tạo và là tấm gương mẫu mực về trí tuệ, đạo đức, phong cách. Đó là nền tảng lý luận, kim chỉ nam cho sự nghiệp giáo dục Việt Nam, đặc biệt là giáo dục trong Học viện nói riêng - nơi người thầy không chỉ “rèn chữ” mà còn “rèn chí, rèn người, rèn bản lĩnh cách mạng”.

Trong điều kiện Học viện Lục quân đang đổi mới mạnh mẽ theo hướng hiện đại, thông minh, xây dựng môi trường “mẫu mực, tiêu biểu”, giảng viên trẻ vừa là lực lượng kế cận, vừa là động lực đổi mới. Việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về “thầy giáo tốt” giúp họ định hướng đúng đắn con đường tự học, tự rèn, phấn đấu trưởng thành toàn diện.
Thứ nhất, phải rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân. Giảng viên trẻ cần thấm nhuần sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, gắn việc học tập và làm theo Bác với từng bài giảng, từng hành vi, từng mối quan hệ trong công tác và đời sống. Mỗi người phải là tấm gương sáng về kỷ luật, tác phong, tinh thần nêu gương; xây dựng hình ảnh người giảng viên mẫu mực, có uy tín trong tập thể, góp phần xây dựng môi trường giáo dục quân đội trong sạch, lành mạnh, giàu tính nhân văn.

Thứ hai, không ngừng học tập, bồi dưỡng tri thức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực nghiên cứu khoa học. Trong thời đại chuyển đổi số, giảng viên trẻ Học viện Lục quân phải chủ động tiếp cận công nghệ mới, ứng dụng phần mềm mô phỏng, thiết kế bài giảng điện tử, khai thác dữ liệu học tập trực tuyến, xây dựng “lớp học thông minh”. Bên cạnh đó, cần tích cực tham gia đề tài nghiên cứu, sáng kiến giảng dạy, đổi mới phương pháp sư phạm để phát huy năng lực tư duy phản biện, sáng tạo của học viên.

Thứ ba, đổi mới phong cách sư phạm và phương pháp dạy học theo hướng dân chủ, nhân văn, lấy người học làm trung tâm. Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Trong trường cần có dân chủ, thầy và trò cùng nhau thảo luận”. Giảng viên quân đội phải vừa nghiêm khắc, vừa bao dung; vừa là người chỉ huy mẫu mực, vừa là người bạn đồng hành trí tuệ của học viên. Tôn trọng, khuyến khích người học bày tỏ ý kiến, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo sẽ tạo nên không khí học tập tích cực, hiệu quả.

Thứ tư, xây dựng phong cách làm việc khoa học, tư duy hiện đại và tinh thần trách nhiệm cao. Mỗi giảng viên cần kết hợp hài hòa giữa truyền thống và công nghệ, giữa tính kỷ luật quân đội và sự linh hoạt sáng tạo. Trong giảng dạy, phải gắn lý luận với thực tiễn huấn luyện, chiến đấu; biến bài giảng thành cầu nối giữa tri thức và hành động, giữa Học viện và đơn vị, góp phần đào tạo cán bộ “vừa có đức, vừa có tài”.

Thứ năm, củng cố tinh thần đoàn kết, học hỏi và cùng tiến bộ trong tập thể sư phạm. Hồ Chí Minh dạy: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - Thành công, thành công, đại thành công”. Với giảng viên trẻ, đoàn kết không chỉ là tình đồng nghiệp mà còn là trách nhiệm chung tay xây dựng tập thể vững mạnh, cùng nhau đổi mới, sáng tạo và lan tỏa tinh thần học tập suốt đời trong toàn Học viện.

Cán bộ, giảng viên Học viện tham gia tập huấn, học tập tin học, ngoại ngữ buổi tối tại giảng đường khu B, Học viện Lục quân

Tư tưởng Hồ Chí Minh về “thầy giáo tốt” là tài sản tinh thần vô giá, soi sáng con đường phát triển của nền giáo dục Việt Nam nói chung và giáo dục quân đội nói riêng. Vận dụng tư tưởng ấy vào công tác tự tu dưỡng, tự rèn luyện của giảng viên trẻ Học viện Lục quân chính là quá trình tự ý thức, tự đổi mới và tự hoàn thiện bản thân để trở thành người thầy “vừa hồng, vừa chuyên”, có tâm sáng, trí bền, phong cách mẫu mực. Khi mỗi giảng viên trẻ không ngừng học tập, phấn đấu và lan tỏa những giá trị tốt đẹp ấy, toàn Học viện sẽ hình thành đội ngũ nhà giáo quân đội trí tuệ, bản lĩnh, sáng tạo, đủ sức hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Học viện Lục quân thông minh, hiện đại, “Mẫu mực, tiêu biểu” trong thời kỳ mới./.

H.N.V