Cách mạng Tháng Mười Nga - khởi nguồn cho con đường cách mạng Việt Nam

Vladimir Ilyich Lenin, lãnh tụ của Cách mạng Tháng Mười 1917

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động các nước, các dân tộc bị áp bức ở các nước thuộc địa. Đây là cơ sở, điều kiện quyết định tạo nên bước chuyển biến về chất, giúp cách mạng Việt Nam thoát khỏi bế tắc về đường cứu nước.

Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, trong lúc cách mạng nước ta đang rơi vào bế tắc, các phong trào yêu nước đều bị thất bại do còn hạn chế về nhận thức lịch sử và lập trường giai cấp, chưa có đường lối cứu nước đúng đắn, chưa tập hợp được quần chúng nhân dân để đấu tranh. Rút kinh nghiệm từ những nhà yêu nước đi trước, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã quyết tâm tìm con đường cứu nước mới, hướng đi mới. Tuy nhiên, cuộc hành trình tìm đường cứu nước từ năm 1911 đến năm 1917 từ châu Á sang châu Âu, châu Phi, châu Mỹ rồi lại trở về châu Âu năm 1917, Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh chưa có được lời giải thấu đáo cho nhiều vấn đề mà Người trăn trở bấy lâu. Tìm hiểu các cuộc cách mạng ở Pháp, Anh, Mỹ, Người cho rằng, đó là những cuộc cách mạng vĩ đại, nhưng chưa đến nơi: “Cách mệnh Pháp cũng như cách mệnh Mỹ, nghĩa là cách mệnh tư bản, cách mệnh không đến nơi, tiếng là cộng hòa và dân chủ, kỳ thực trong thì nó tước lục công nông, ngoài thì nó áp bức thuộc địa”. Người rút ra được rằng: Muốn dân tộc được độc lập, muốn nhân dân lao động thoát khỏi thân phận người nô lệ, thì phải làm cách mạng một cách triệt để. Không thể đi theo con đường cách mạng tư sản, không thể thiết lập mô hình nhà nước cộng hòa tư sản, nơi chính quyền chủ yếu thuộc về giai cấp hữu sản. Tuy nhiên, một con đường cách mạng đúng đắn “quyền giao cho dân chúng số nhiều”, dân chúng được hạnh phúc luôn là điều Người mong muốn, nhưng chưa từng có trong thực tế.

Cho đến khi Cách mạng Tháng Mười Nga nổ ra và giành thắng lợi, mặc dù chưa biết nhiều về cuộc cách mạng ấy, nhưng về tình cảm Nguyễn Ái Quốc có một sự gắn bó đặc biệt với cách mạng Nga và người lãnh đạo V. I. Lê-nin; Người nhận thấy “đây là một bước ngoặt to lớn” và “có một sức lôi cuốn kỳ diệu”. Từ nhận thức đó, tại Đại hội Tua (tháng 12/1920), Nguyễn Ái Quốc đã bỏ phiếu tán thành Quốc tế III, tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp, trở thành  người cộng sản Việt Nam đầu tiên trên đất Pháp. Cũng từ đây, Người đã tìm đủ mọi cách để tìm hiểu thêm về Cách mạng Tháng Mười Nga và tham gia vào cuộc đấu tranh ủng hộ nước Nga Xô-viết.

Tháng 6/1923, Nguyễn Ái Quốc đến Liên Xô trực tiếp nghiên cứu về cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga, chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Xô viết; được tận mắt chứng kiến những thành tựu vĩ đại do Cách mạng Tháng Mười Nga mang lại trên quê hương Xô viết. Bằng sự trải nghiệm thực tiễn, Người đã rút ra kết luận: “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc, tự do, bình đẳng thật, không phải tự do và bình đẳng giả dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam...”(3). Người đã khẳng định: “Muốn cứu nước, giải phóng dân tộc không có con đường nào khác ngoài con đường cách mạng vô sản”.

Như vậy, chính học thuyết cách mạng của V. I. Lê-nin; Cách mạng Tháng Mười Nga và những bài học kinh nghiệm quý báu của Nhà nước Nga Xô viết là tiền đề, bước hình thành cơ bản đầu tiên cho tư tưởng Hồ Chí Minh. Để từ đó, bằng sự độc lập, tự chủ và với những cách thức truyền bá hết sức phong phú và đa dạng, Nguyễn Ái Quốc đã truyền bá lý tưởng của Cách mạng Tháng Mười Nga, chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tích cực chuẩn bị về chính trị, tư tưởng, tổ chức cho sự ra đời của một chính đảng vô sản ở Việt Nam.

Mùa xuân năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, kết thúc chặng đường dài khủng hoảng về đường lối cứu nước và giai cấp lãnh đạo cách mạng. Từ đây, cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, đi theo ánh sáng thời đại của Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại.

Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội toàn quốc Đảng Xã hội Pháp (12/1920)

Bài học hết sức to lớn đối với cách mạng Việt Nam

Cách mạng Tháng Mười Nga đã để lại những bài học mẫu mực về chiến lược, sách lược và phương pháp cách mạng. Những bài học kinh nghiệm về xây dựng Đảng và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, về xây dựng, củng cố khối liên minh công - nông, về vận động và tập hợp quần chúng…đã được Hồ Chí Minh và Đảng ta vận dụng ngay từ khi vạch ra Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng (3-2-1930), và tiếp tục được bổ sung, hoàn thiện trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng. Chính nguyên lý về việc giải phóng dân tộc thuộc địa cần có sự đoàn kết giữa giai cấp vô sản và nhân dân bị áp bức; gắn vấn đề dân tộc với sứ mệnh lãnh đạo của giai cấp công nhân; gắn vấn đề dân tộc với với chủ nghĩa xã hội mà V.I. Lê-nin đã phát triển khi áp dụng học thuyết của C. Mác đã giúp cho cách mạng Việt Nam vận dụng thành công những phương pháp, cách thức, kinh nghiệm trong cách mạng giải phóng dân tộc.

Ngay sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, một cao trào cách mạng đã bùng nổ trong cả nước với đỉnh cao là phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh. Dưới sự lãnh đạo của tổ chức Đảng, quần chúng nhân dân vùng lên như bão táp, bộ máy chính quyền của thực dân và phong kiến tay sai ở nhiều huyện bị tê liệt, ở nhiều xã bị tan rã. Các tổ chức cơ sở đảng ở địa phương đã kịp thời lãnh đạo quần chúng thực hiện quyền làm chủ, tự đứng ra quản lý đời sống của mình, thực hiện nhiệm vụ của chính quyền nhân dân theo hình mẫu của Xô Viết Nga. Đây là chính quyền Xô Viết đầu tiên được hình thành ở vùng Đông Nam châu Á, đã ban hành và thực thi nhiều chủ trương, chính sách đem lại lợi ích chính đáng cho nhân dân. Chính quyền Xô viết đó đã tỏ rõ bản chất cách mạng và tính ưu việt của mình thực sự là một chính quyền của dân, do dân và vì dân. Tuy đế quốc đã dập tắt phong trào trong biển máu, nhưng Xô viết Nghệ- Tĩnh đã chứng tỏ tinh thần oanh liệt và rèn luyện lực lượng cho cuộc Cách mạng Tháng Tám thắng lợi sau này. Bài học về chuẩn bị lực lượng cách mạng, liên minh công - nông; bài học về nghệ thuật khởi nghĩa vũ trang và chiến tranh cách mạng; bài học về nghệ thuật tạo và chớp thời cơ được Đảng tiếp tục bổ sung, hoàn thiện trong suốt quá trình lãnh đạo tổ chức cao trào giải phóng dân tộc từ năm 1941 để đi đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Đưa chính quyền về tay nhân dân.

Hồ Chủ Tịch đọc Tuyên ngôn độc lập ngày 02/9/1945

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Việt Nam có hoàn cảnh tương đồng với nước Nga Xô viết sau Cách mạng Tháng Mười: nằm trong vòng vây của các thế lực thù địch trong và ngoài nước (quân Tưởng ở miền Bắc; quân viễn chinh Pháp ở miền Nam). Thấm nhuần luận điểm của V.I. Lênin “một cuộc cách mạng chỉ có giá trị khi nào nó biết tự vệ”; đồng thời, rút ra kinh nghiệm từ bài học bảo vệ thành quả cách mạng của Cách mạng Tháng Mười, Đảng ta đã chủ trương thực hiện nhiều sách lược nhằm bảo vệ vững chắc chính quyền còn non trẻ, khi thì hòa hoãn với Tưởng để đánh Pháp, khi lại tạm hòa hoãn với Pháp để đuổi Tưởng, từng bước khéo léo chèo lái con thuyền cách mạng vượt qua hoàn cảnh “ngàn cân treo sợi tóc”, từng bước tiến lên, vượt qua mọi gian lao, thử thách, làm lên mốc son chói lọi trong dòng chảy lịch sử bằng Chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” năm 1954, tác động mạnh đến phong trào đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Quá trình lãnh đạo công cuộc bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc từ năm 1954 và cả nước từ sau Đại thắng mùa Xuân 1975, vận dụng bài học của Cách mạng Tháng Mười Nga, Đảng ta luôn xác định đường lối, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đúng đắn, sáng tạo, bảo đảm cho Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa được bảo vệ vững chắc, tạo cơ sở hiện thực hóa mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Việt Nam chuẩn bị bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Khởi nguồn cho sức mạnh và khát vọng phồn vinh dân tộc hôm nay, chuẩn bị bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Sau gần 40 năm thực hiện đổi mới, đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, phát triển mạnh mẽ, toàn diện. Đời sống nhân dân cả về về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Đây là niềm tự hào, là động lực, nguồn lực quan trọng, là thành quả của quá trình đấu tranh bền bỉ, niềm tin mãnh liệt vào con đường cách mạng giải phóng dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội của Cách mạng Tháng Mười Nga. Lý tưởng và giá trị tốt đẹp đó sẽ và tiếp tục được Đảng ta, nhân dân ta làm sáng tỏ, khẳng định thêm để chứng minh đó là một chân lý đúng đắn, tiếp tục cổ vũ, dẫn đường cho đất nước đi đến tương lai. Đại hội XIII của Đảng khẳng định “tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phải kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội đây là vấn đề mang tính nguyên tắc, có ý nghĩa sống còn đối với chế độ ta, là nền tảng tư tưởng vững chắc của Đảng ta, không cho phép ai được ngả nghiêng, dao động”. Trên cơ sở khởi nguồn từ những giá trị thời đại của cuộc Cách mạng Tháng Mười năm 1917, phấn đấu xây dựng một nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, góp phần thực hiện thành công khát vọng phát triển đất nước “phồn vinh, hạnh phúc” mà Nghị quyết Đại hội XIII đã đặt ra./.

Tài liệu tham khảo

- 1, 3, 4 - Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, 2011

- 5, 6 ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu Toàn quốc lần thứ XIII, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, Tập II Trang 322