Nguyễn Thị Định - huyền thoại một nữ tướng anh hùng của dân tộc Việt Nam

Tuổi trẻ cách mạng và con đường dấn thân không lùi bước

Nguyễn Thị Định sinh ngày 15/3/1920 tại xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre, vùng đất giàu truyền thống cách mạng. Xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo, bà đã sớm giác ngộ lý tưởng yêu nước, căm ghét sự áp bức của thực dân, phong kiến. Năm 16 tuổi, bà bắt đầu tham gia hoạt động cách mạng, đảm nhận các nhiệm vụ giao liên, rải truyền đơn, vận động quần chúng. Hai năm sau, bà được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Khi mới 20 tuổi, trong lúc vừa sinh con ba ngày, bà cùng chồng bị thực dân Pháp bắt giữ. Trong khi chồng bị đày ra Côn Đảo và hy sinh, bà bị giam tại nhà tù Bà Rá (tỉnh Bình Phước ngày nay). Những năm tháng tù đày không khuất phục được ý chí của người nữ chiến sĩ trẻ. Năm 1943, sau khi mắc bệnh nặng và buộc được trả về quản thúc tại địa phương, bà tiếp tục tham gia hoạt động cách mạng.

Người nữ thuyền trưởng đầu tiên - người mở đường Hồ Chí Minh trên biển

Năm 1946, bà Nguyễn Thị Định là nữ thành viên duy nhất trong đoàn cán bộ Khu 8 vượt biển ra Bắc để báo cáo tình hình cách mạng miền Nam và xin Trung ương chi viện vũ khí. Trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, việc vượt biển ra Bắc là vô cùng nguy hiểm, song bằng sự quả cảm, nhạy bén và bản lĩnh lãnh đạo, bà đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Sau đó, bà được giao chỉ huy một con tàu bí mật vận chuyển vũ khí vào Nam. Bằng tài chỉ huy linh hoạt và lòng dũng cảm phi thường, bà đã vượt qua bao hiểm nguy trên biển, đưa 12 tấn vũ khí cập bến A101 tại xã Thạnh Phong, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre. Đây là chuyến vận tải quân sự quan trọng đầu tiên, đặt nền móng cho tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển - một kỳ tích vĩ đại trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nguyễn Thị Định chính là người mở đường cho những con tàu không số, ghi dấu ấn sâu đậm trong lịch sử quân sự và vận tải chiến lược của Việt Nam.

Người lãnh đạo phong trào Đồng khởi và “Đội quân tóc dài” lẫy lừng

Tên tuổi của Nguyễn Thị Định gắn liền với phong trào Đồng khởi Bến Tre năm 1960, một dấu mốc lớn trong lịch sử cách mạng miền Nam. Khi nhiều địa phương còn đang thụ động, bà cùng Tỉnh ủy Bến Tre đã sáng suốt nắm bắt thời cơ, phát động quần chúng nổi dậy đồng loạt, giành chính quyền ở hàng loạt xã, huyện. Điểm đặc biệt là bà đã mạnh dạn tổ chức và lãnh đạo lực lượng đấu tranh chính trị chủ yếu là phụ nữ, từ đó hình thành nên “Đội quân tóc dài”, biểu tượng sống động cho sức mạnh quần chúng và vai trò to lớn của phụ nữ trong kháng chiến. Bà chính là người truyền cảm hứng và hun đúc tinh thần cách mạng, biến những người phụ nữ nông dân chân chất trở thành những chiến sĩ quả cảm, tay không mà khiến quân thù phải khiếp sợ. Phong trào Đồng khởi Bến Tre không chỉ thành công vang dội tại địa phương mà còn lan tỏa mạnh mẽ, trở thành hình mẫu cho toàn miền Nam, mở ra một bước ngoặt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Nữ tướng đầu tiên - niềm tự hào của dân tộc

Năm 1965, Nguyễn Thị Định được giao trọng trách Phó Tư lệnh Quân Giải phóng miền Nam, trở thành người phụ nữ đầu tiên giữ cương vị này trong lịch sử quân đội Việt Nam. Trước tấm gương kiên trung, tài năng và bản lĩnh của bà, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xúc động nói: “Phó tư lệnh Quân Giải phóng miền Nam là cô Nguyễn Thị Định. Cả thế giới chỉ nước ta mới có vị tướng quân gái như vậy. Thật là vẻ vang cho miền Nam và cho cả dân tộc ta!”. Đến năm 1974, bà được phong hàm Thiếu tướng, trở thành nữ tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam, một dấu mốc lịch sử và niềm tự hào lớn lao của dân tộc Việt Nam. Sau ngày đất nước thống nhất, bà tiếp tục đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng, đó là: Ủy viên Trung ương Đảng, Đại biểu Quốc hội các khóa IV đến VIII, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhà nước (tiền thân của chức vụ Phó Chủ tịch nước ngày nay), cũng là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này. Ngoài ra, bà còn là Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Cuba, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Dân chủ Quốc tế, với nhiều đóng góp quan trọng cho công cuộc đổi mới đất nước, đặc biệt trong các lĩnh vực vì phụ nữ, vì hòa bình và hữu nghị quốc tế.

Sống làm tướng, chết hóa thần - một đời vì Tổ quốc

Sau 56 năm cống hiến không ngừng nghỉ cho sự nghiệp cách mạng, Nguyễn Thị Định từ trần ngày 26/8/1992 tại TP. Hồ Chí Minh, hưởng thọ 72 tuổi. Năm 1995, bà được truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, ghi nhận sự hy sinh và đóng góp vô giá của bà cho đất nước. Cuộc đời bà không chỉ là một bản anh hùng ca rực rỡ, mà còn là biểu tượng cảm động của sự hy sinh thầm lặng. Bà mất chồng khi còn rất trẻ, người con trai duy nhất của bà cũng mất khi mới 6 tuổi. Dù phải đối mặt với những mất mát lớn trong cuộc đời, bà vẫn sống trọn nghĩa với dân tộc, quyết tâm góp sức cho sự nghiệp giải phóng và xây dựng đất nước. Trong cuốn “Sen hồng trong bão táp” (NXB Phụ nữ, 2015), tác giả Trầm Hương đã khắc họa bà bằng những trang viết đầy xúc động, phản ánh sự kính trọng và lòng tin tuyệt đối mà Đảng, Nhà nước và nhân dân dành cho bà.

Ngọn đuốc soi đường cho cán bộ, giảng viên Khoa Tin học - Ngoại ngữ, Học viện Lục quân

Trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh chuyển đổi số và xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, cuộc đời và sự nghiệp của nữ tướng Nguyễn Thị Định là tấm gương sáng ngời cho thế hệ hôm nay, đặc biệt là cán bộ, giảng viên Khoa Tin học - Ngoại ngữ, Học viện Lục quân. Tiếp nối tinh thần và lý tưởng của nữ tướng Nguyễn Thị Định, mỗi chúng ta được hun đúc tinh thần vượt khó, dám nghĩ dám làm, và sự tiên phong trong thử thách cũng như đổi mới. Trong thời kỳ đất nước phát triển mạnh mẽ, Nguyễn Thị Định đã thể hiện phẩm chất linh hoạt, sẵn sàng thử nghiệm cái mới, những đức tính vô cùng quan trọng đối với cán bộ, giảng viên tin học và ngoại ngữ. Bà là hình mẫu của một người lãnh đạo tận tụy, trung hậu, gần gũi với nhân dân và luôn hết lòng vì công việc. Đây là những giá trị cần được chuyển hóa vào tác phong giảng dạy và nghiên cứu, từ đó nâng cao chất lượng đào tạo thế hệ sĩ quan tương lai. Đặc biệt trong thời đại chuyển đổi số, mỗi cán bộ, giảng viên cần không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ chuyên môn để không chỉ cải thiện chất lượng giảng dạy tin học và ngoại ngữ, mà còn để củng cố nền tảng vững chắc cho công cuộc hiện đại hóa quân đội. Phát huy truyền thống và giữ gìn bản sắc, mỗi cán bộ, giảng viên phải là “người truyền lửa”, bảo tồn và phát huy truyền thống quân đội cách mạng, đồng thời truyền cảm hứng về lòng yêu nước và khơi dậy ý chí vươn lên. Những giá trị này sẽ tạo ra những thế hệ sĩ quan không chỉ giỏi chuyên môn mà còn vững vàng về lý tưởng cách mạng, đóng góp vào việc xây dựng quân đội mạnh mẽ, hiện đại trong kỷ nguyên số.

Ảnh: Tư liệu về nữ tướng anh hùng Nguyễn Thị Định

Nguyễn Thị Định không chỉ là huyền thoại của một thời kháng chiến oanh liệt, mà còn là ngọn đuốc soi đường cho các thế hệ hôm nay và mai sau. Noi theo tấm gương sáng của bà, mỗi cán bộ, giảng viên Khoa Tin học - Ngoại ngữ, Học viện Lục quân cần tiếp tục nuôi dưỡng tinh thần cách mạng, đổi mới tư duy, nâng cao năng lực chuyên môn, góp phần xây dựng đội ngũ sĩ quan trí tuệ, bản lĩnh, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa quân đội trong thời kỳ chuyển đổi số. Từ những giá trị cao đẹp của người nữ tướng anh hùng, chúng ta được tiếp thêm động lực để không ngừng nỗ lực, cống hiến và phụng sự Tổ quốc bằng tất cả trí tuệ, trách nhiệm và niềm tự hào.

Tài liệu tham khảo

1. Trầm Hương, Sen hồng trong bão táp, Nhà xuất bản Phụ nữ, 2015.
2. Nhà xuất bản Phụ nữ, Người nữ tướng đi vào huyền thoại, Nhà xuất bản Phụ nữ, 12/2012.
3. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bến Tre, Nguyễn Thị Định - Người nữ tướng của nhân dân. Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, 2020.
4. Bộ Quốc phòng, Lịch sử Quân đội Nhân dân Việt Nam (1944 - 2004), Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, 2005.