Học viện Lục quân nâng cao chất lượng dạy và học các môn khoa học xã hội và nhân văn trong điều kiện cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chuyển đổi số

Một là, tập trung quán triệt Nghị quyết số 52-NQ/TW, ngày 27/9/2019, của Bộ Chính trị, “Về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”; Quyết định số 2289/QĐ-TTg, ngày 31/12/2020, của Thủ tướng Chính phủ, “Ban hành Chiến lược quốc gia về Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến năm 2030”;  Quyết định số 889/QĐ-BQP ngày 22/3/2018 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng “về việc ban hành kế hoạch hành động của hệ thống nhà trường Quân đội trước tác động của cuộc Cách mạng 4.0 giai đoạn 2018 - 2020 và những năm tiếp theo”.  Qua đó, tạo sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức của các tổ chức, lực lượng trong nâng cao chất lượng dạy và học các môn KHXH&NV trong điều kiện Công nghiệp 4.0. Theo đó, chất lượng dạy và học các môn KHXH&NV ở Học viện đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, trực tiếp bồi dưỡng cho học viên có bản lĩnh chính trị, kiên định vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân; có kiến thức cơ bản, hệ thống; học viên tốt nghiệp ra trường đều sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt cương vị, chức trách, nhiệm vụ được giao.

Bên cạnh đó, Đảng ủy, Ban Giám đốc đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tham mưu, đề xuất, quản lý, điều hành huấn luyện đúng nội dung, chương trình, phát huy được nguồn lực của đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhất là đội ngũ giảng viên hai khoa KHXH&NV. Thường xuyên làm tốt công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng để đội ngũ cán bộ, giảng viên và các tổ chức trong Học viện chủ động thực hiện nghiêm túc các mục tiêu, yêu cầu và những định hướng về nâng cao chất lượng dạy và học các môn KHXH&NV trong điều kiện Công nghiệp 4.0.

Hai là, phát huy tốt vai trò trách nhiệm của các cơ quan chức năng, các khoa KHXH&NV và đơn vị trong nâng cao chất lượng dạy và học các môn KHXH&NV trong điều kiện Công nghiệp 4.0.

Các cơ quan chức năng thường xuyên làm tốt việc tham mưu cho Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện về những giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học. Coi trọng việc tổ chức hiệp đồng với các cơ quan liên quan, các khoa KHXH&NV trong xây dựng kế hoạch giảng dạy, chuyển mạnh từ giảng dạy theo chủ đề sang chuyên đề; chú trọng các khâu, bước, như: Thông qua bài giảng, dự giờ, giảng mẫu,... rút kinh nghiệm. Đề xuất với Ban Giám đốc  tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, năng lực chuyên môn, phương pháp giảng dạy cho đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng dạy và học các môn KHXH&NV trong tình hình mới. Kịp thời rà soát lại toàn bộ hệ thống giảng đường, đánh giá chính xác chất lượng của các loại cơ sở vật chất phục vụ cho quá trình nâng cao chất lượng dạy và học; kịp thời sửa chữa, bổ sung thay thế những thiết bị cũ, lạc hậu. Tích cực tham mưu, đề xuất với Ban Giám đốc mua sắm những trang thiết bị tiên tiến, hiện đại, đồng bộ phục vụ cho quá trình nâng cao chất lượng dạy và học ở Học viện.

Các Phòng, Khoa đã phối hợp chặt chẽ trong việc số hóa tài liệu, xây dựng kho học liệu phong phú, đa dạng phục vụ cho việc nâng cao chất lượng dạy - học và nghiên cứu khoa học. Hướng dẫn các chi bộ học viên thực hiện tốt các nội dung hoạt động CTĐ, CTCT, đẩy mạnh hoạt động tự học, tự nghiên cứu của học viên; tổ chức tốt các câu lạc bộ học tập. Xác định các chỉ tiêu thi đua, đánh giá, xếp loại cán bộ, đảng viên, trên cơ sở căn cứ vào chất lượng học tập, rèn luyện của học viên.

Cấp uỷ, chỉ huy các khoa KHXH&NV, thường xuyên nắm chắc kế hoạch, nội dung, chương trình giáo dục và đào tạo cho các đối tượng; tiến hành phân công bài giảng, quy rõ trách nhiệm đối với từng giảng viên; nắm chắc chất lượng của từng giảng viên; làm tốt việc bồi dưỡng nâng cao kiến thức, năng lực chuyên môn, phương pháp giảng dạy cho giảng viên mới, giảng viên trẻ; tăng cường kiểm tra, giám sát, theo dõi, bám nắm, dự giờ,… kịp thời uốn nắn, chấn chỉnh những nhận thức, hành động chưa đúng; động viên khuyến khích, biểu dương những cán bộ, giảng viên tích cực, sáng tạo trong sử dụng, ứng dụng những thành tựu và tiến bộ của công nghệ thông tin vào tự học tập, nghiên cứu, khai thác tài liệu, tư liệu và nâng cao chất lượng giảng dạy.

Cấp uỷ, chỉ huy các hệ quản lý học viên đã tích cực hóa quá trình học tập, rèn luyện của học viên, biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Thông qua sinh hoạt các tổ chức, hoạt động thi đua, tọa đàm, trao đổi, hội thảo khoa học,... xây dựng cho học viên có động cơ học tập đúng đắn; đề cao tinh thần trách nhiệm, phương pháp quản lý hoạt động học tập của học viên; tạo hứng thú cuốn hút người học tích cực, sáng tạo nghiên cứu, học tập chiếm lĩnh tri thức KHXH&NV.

Ba là, chú trọng đổi mới chương trình, nội dung bảo đảm sự chuẩn hóa; vận dụng linh hoạt, sáng tạo phương pháp dạy và học các môn KHXH&NV phù hợp điều kiện cuộc Cách mạng 4.0 và chuyển đổi số.

Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện đã chỉ đạo các khoa giảng viên nói chung, các khoa KHXH&NV nói riêng quán triệt, thực hiện nghiêm Thông tư số 54/2022/TT-BQP, ngày 19/7/2022 của Bộ Quốc phòng “Về quy định dạy học các môn KHXH&NV trong nhà trường Quân đội”. Trên cơ sở tận dụng và phát huy lợi thế của khoa học công nghệ các khoa KHXH&NV, đã chú trọng cập nhật, tiếp thu thành tựu, tri thức mới của KHXH&NV để biên soạn giáo trình, giáo án và tài liệu dạy học, bảo đảm sát thực tiễn, nhiệm vụ của Quân đội và yêu cầu chuẩn hóa trình độ cho các đối tượng học viên.

Cùng với đó, các khoa KHXH&NV đã tích cực, chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy, thảo luận cho các đối tượng học viên. Tập trung định hướng, chỉ đạo hướng dẫn học viên chủ động, tích cực nghiên cứu, khai thác thông tin, tri thức trên Internet và mạng nội bộ ở các học viện, nhà trường. Bên cạnh đó, đề cao tính chủ động, sáng tạo, phát huy dân chủ trong thảo luận khoa học, rèn luyện phương pháp tư duy khoa học của học viên. Coi trọng kết hợp tốt giữa phương pháp dạy học truyền thống với hiện đại, chú trọng định hướng phát triển tư duy, phong cách làm việc khoa học cho người học. Đa dạng hóa các hình thức dạy học theo hướng tăng cường các hình thức sau bài giảng, như: Bổ trợ kiến thức, kết hợp mở rộng các hình thức thi tìm hiểu, tọa đàm, hội thảo khoa học,… tạo động lực phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của đội ngũ giảng viên, học viên, cán bộ quản lý giáo dục trong nghiên cứu, giảng dạy và học tập.

Bốn là, tập trung xây dựng đội ngũ giảng viên KHXH&NV có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu cuộc Cách mạng 4.0 và chuyển đổi số.

Quán triệt sự chỉ đạo, hướng dẫn của trên, Học viện tiến hành quy hoạch đội ngũ giảng viên theo nhiệm kỳ; hằng năm rà soát, điều chỉnh bổ sung quy hoạch cho phù hợp; bảo đảm tính kế thừa, phát triển và sự chuyển tiếp liên tục, vững chắc giữa các thế hệ giảng viên trong quá trình quy hoạch. Làm tốt việc gắn quy hoạch với đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên KHXH&NV; bằng các hình thức như: cử đi đào tạo các bậc học ở các nhà trường trong và ngoài Quân đội; đi thực tế, nghiên cứu, học tập tại các đơn vị trong toàn quân; tổ chức tham quan, nghiên cứu, trao đổi mạn đàm với các nhà trường và đơn vị bạn,… Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao trình độ ngoại ngữ và tin học cho đội ngũ cán bộ, giảng viên để khai thác, sử dụng hiệu quả công nghệ thông tin phục vụ giảng dạy, nghiên cứu khoa học.

Năm là, nâng cao chất lượng tự học tập, nghiên cứu của học viên trong điều kiện Công nghiệp 4.0.

Nhận thức rõ vai trò, tầm quan trọng của việc tự học, do đó, lãnh đạo, chỉ huy các cấp ở Học viện đã tăng cường giáo dục, quán triệt giúp cho học viên nhận thức đúng đắn, đầy đủ vai trò, trách nhiệm trong quá trình học tập, rèn luyện tại Học viện. Từng học viên đã xây dựng cho mình một kế hoạch tự học tập, tự nghiên cứu theo từng tuần, tháng và thực hiện có hiệu quả kế hoạch đã xác định. Cơ quan chức năng và các khoa KHXH&NV đã tổ chức tốt việc bồi dưỡng phương pháp tự học, tự nghiên cứu cho học viên vào đầu khóa học và bồi dưỡng trong quá trình học tập từng môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, tự nghiên cứu cho học viên thông qua nội dung, phương pháp và phương tiện dạy học. Đồng thời, quan tâm bồi dưỡng nâng cao trình độ ngoại ngữ và tin học cho học viên để tích cực, chủ động nghiên cứu tài liệu trên Internet và mạng nội bộ của Học viện. Chú trọng đầu tư nâng cấp trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy, học tập, nghiên cứu của giảng viên, học viên, nhất là trang thiết bị, phương tiện ở các phòng học chuyên dùng, phòng ứng dụng công nghệ thông tin. Đầu tư nâng cấp hệ thống thư viện, cung cấp nhiều loại sách, tài liệu phục vụ cho việc nghiên cứu của học viên; bảo đảm tốt hệ thống phòng đọc, phòng tra cứu tài liệu, bảo đảm hiện đại, thuận tiện và phục vụ thiết thực cho nhu cầu học tập, nghiên cứu của học viên./.