Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong thiết kế bài giảng ngoại ngữ tại Khoa Tin học - Ngoại ngữ, Học viện Lục quân

Đối với giảng viên ngoại ngữ thuộc Khoa Tin học - Ngoại ngữ, việc thiết kế bài giảng cho huấn luyện đầu năm học giữ vai trò đặc biệt quan trọng, bởi đây là bước khởi đầu định hướng cho toàn bộ quá trình học tập của học viên. Nhiệm vụ này đòi hỏi không chỉ chuẩn bị hệ thống kiến thức, tài liệu và bài tập phù hợp với nhiều trình độ khác nhau mà còn phải bảo đảm tính khoa học, tính thực tiễn và khả năng ứng dụng cao. Trong bối cảnh đó, trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực, giúp giảng viên ngoại ngữ xây dựng và hoàn thiện bài giảng một cách hiệu quả và sáng tạo hơn. AI có thể gợi ý cách sắp xếp nội dung hợp lý, bổ sung hình ảnh, video minh họa, đồng thời tự động tạo câu hỏi trắc nghiệm, tình huống giao tiếp hoặc đề kiểm tra, làm cho bài giảng thêm sinh động, hấp dẫn. Nhờ khả năng phân tích dữ liệu, AI còn hỗ trợ cá nhân hóa việc học: gợi ý tài liệu nâng cao cho học viên khá giỏi, đồng thời củng cố kiến thức cho đối tượng còn hạn chế, giúp mọi học viên đều phát huy được năng lực riêng. Với ngoại ngữ, AI mang lại nhiều lợi ích thiết thực như chỉnh sửa phát âm, ngữ pháp, gợi ý từ vựng tức thì, giúp học viên tiến bộ nhanh và tự tin hơn trong giao tiếp. Nhờ đó, giảng viên ngoại ngữ tiết kiệm đáng kể thời gian chuẩn bị, trong khi học viên được tiếp cận môi trường học tập trực quan, đa dạng và hiệu quả. Có thể nói, AI đang mở ra hướng đi mới trong thiết kế bài giảng ngoại ngữ giúp nâng cao chất lượng huấn luyện tại Học viện.

Thực tế thời gian qua, Khoa Tin học - Ngoại ngữ đã chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy và bước đầu thử nghiệm ứng dụng AI trong thiết kế bài giảng, mang lại những tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn bộc lộ một số hạn chế. Năng lực ứng dụng công nghệ của giảng viên chưa đồng đều, trong đó một số còn gặp khó khăn khi khai thác các công cụ AI phục vụ giảng dạy. Bên cạnh đó, trang thiết bị và phần mềm hỗ trợ chưa thật sự đồng bộ, việc triển khai còn phân tán, thiếu sự kết nối và chia sẻ kinh nghiệm rộng rãi trong toàn Khoa. Chính những yếu tố này khiến hiệu quả ứng dụng AI chưa đạt như mong muốn, tiềm năng của công nghệ chưa được khai thác đầy đủ để phục vụ giảng dạy ngoại ngữ một cách tối ưu.

Để nâng cao hiệu quả ứng dụng AI trong thiết kế bài giảng ngoại ngữ tại Khoa Tin học - Ngoại ngữ, cần tập trung triển khai một số giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, cần nâng cao năng lực của đội ngũ giảng viên. Giảng viên chính là nhân tố quyết định trong việc khai thác và vận hành các công cụ trí tuệ nhân tạo. Vì vậy, Học viện, trực tiếp là Khoa Tin học - Ngoại ngữ, cần chủ động tổ chức các khóa tập huấn định kỳ, chuyên sâu về kỹ năng ứng dụng AI trong thiết kế bài giảng ngoại ngữ; đồng thời lồng ghép nội dung này vào các buổi hội thảo khoa học, sinh hoạt chuyên môn để giảng viên có điều kiện trao đổi, học hỏi. Bên cạnh đào tạo tập trung, cũng cần khuyến khích giảng viên tự học, tự nghiên cứu, thường xuyên cập nhật xu hướng công nghệ mới. Trên cơ sở đó, hình thành năng lực tự chủ, giúp giảng viên chủ động, linh hoạt trong việc ứng dụng AI, không phụ thuộc hoàn toàn vào sự hỗ trợ bên ngoài. Đây chính là giải pháp nền tảng, bảo đảm cho việc ứng dụng AI diễn ra đồng bộ, thống nhất và mang lại hiệu quả lâu dài.

Giảng viên Khoa Tin học – Ngoại ngữ tham gia Lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng ứng dụng/ sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong thiết kế, biên soạn Bài giảng, giáo trình, tài tiệu điện tử, hệ thống quản lý học tập (LMS)

Thứ hai, cần đẩy mạnh phối hợp và chia sẻ kinh nghiệm trong toàn Khoa. Để khắc phục tình trạng triển khai rời rạc, Khoa có thể thành lập các nhóm nghiên cứu hoặc tổ chuyên môn tập trung vào ứng dụng AI trong giảng dạy ngoại ngữ. Đây sẽ là diễn đàn để giảng viên cùng trao đổi kinh nghiệm, giới thiệu phần mềm, công cụ mới, cũng như hỗ trợ nhau tháo gỡ những khó khăn trong quá trình thực hiện. Bên cạnh đó, việc tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn định kỳ, công bố những bài giảng tiêu biểu, mô hình ứng dụng hiệu quả sẽ góp phần lan tỏa điển hình tốt, khuyến khích tinh thần đổi mới và hợp tác.

Thứ ba, cần tập trung chú trọng công tác kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh bài giảng. Việc ứng dụng AI trong thiết kế bài giảng không phải là sản phẩm bất biến, mà luôn cần được cập nhật, bổ sung để phù hợp với yêu cầu huấn luyện thực tiễn. Vì vậy, cần xây dựng cơ chế kiểm tra thường xuyên, đánh giá toàn diện từ cấu trúc, nội dung đến phương pháp tổ chức lớp học. Bên cạnh sự rà soát nội bộ của Khoa, việc lắng nghe phản hồi từ học viên, những người trực tiếp trải nghiệm quá trình học tập, cũng hết sức quan trọng. Đây là cơ sở để giảng viên kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện bài giảng, bảo đảm vừa đạt mục tiêu đề ra, vừa khai thác tối đa lợi thế của AI, qua đó nâng cao chất lượng huấn luyện một cách thiết thực và bền vững.

Thứ tư, cần khuyến khích đổi mới và sáng tạo trong giảng dạy. AI chỉ thực sự phát huy giá trị khi được vận dụng hài hòa với tư duy đổi mới, linh hoạt của giảng viên. Vì vậy, Khoa cần động viên, khích lệ giảng viên mạnh dạn thử nghiệm các phương pháp dạy học mới, tích hợp AI với hình thức huấn luyện truyền thống để tạo sự đa dạng và hấp dẫn. Có thể đưa AI vào xây dựng tình huống mô phỏng, huấn luyện theo nhóm, hay kết hợp với trò chơi giáo dục, nhằm tăng cường tính thực hành và tính tương tác.

Đồng chí Trung tá, Lê Đình Kiểm, giảng viên Bộ môn Ngoại ngữ tích cực nghiên cứu sử dụng AI trong xây dựng video phục vụ bài giảng

Thứ năm, cần bảo đảm yếu tố bảo mật và an toàn thông tin trong quá trình ứng dụng AI. Đặc thù giảng dạy trong quân đội đòi hỏi mọi hoạt động đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về bảo mật, nhất là khi sử dụng các công cụ, phần mềm AI có kết nối với dữ liệu số. Do đó, Khoa cần lựa chọn những nền tảng phù hợp, an toàn, hạn chế rủi ro rò rỉ thông tin, đồng thời thường xuyên quán triệt cho giảng viên và học viên ý thức cảnh giác, tuân thủ quy định về bảo mật quân sự.

Có thể khẳng định, nếu được triển khai đồng bộ, những giải pháp trên sẽ tạo nền tảng vững chắc cho việc ứng dụng AI trong thiết kế bài giảng ngoại ngữ tại Khoa Tin học - Ngoại ngữ, từ đó nâng cao chất lượng huấn luyện, đáp ứng yêu cầu tình hình mới và khẳng định vai trò tiên phong của Khoa trong đổi mới phương pháp giảng dạy./.