Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo dục - đào tạo là xu thế tất yếu. Tại Học viện Lục quân, quá trình biên soạn luận văn, luận án không chỉ là yêu cầu học thuật mà còn là bước chuẩn bị quan trọng để học viên rèn luyện tác phong nghiên cứu, tư duy logic và kỹ năng tổ chức công việc một cách khoa học. Trước yêu cầu đó, bộ công cụ Microsoft Office với tính năng đa dạng, tiện ích linh hoạt, đã và đang trở thành trợ thủ đắc lực giúp học viên sau đại học nâng cao chất lượng nghiên cứu, chuẩn hóa quy trình biên soạn, trình bày và lưu trữ tài liệu, góp phần thực hiện hiệu quả chuyển đổi số trong giáo dục - đào tạo tại Học viện.
Tuy nhiên, qua đánh giá thực tế tại Hệ Đào tạo Sau đại học và Giảng viên cho thấy, một bộ phận không nhỏ học viên cao học và nghiên cứu sinh vẫn còn gặp khó khăn trong việc sử dụng các chức năng nâng cao của Microsoft Word, Excel và PowerPoint để phục vụ việc biên soạn, trình bày tiểu luận, chuyên đề, luận văn và luận án. Nhiều học viên chưa biết cách tạo mục lục tự động, trích dẫn tài liệu khoa học đúng chuẩn, trình bày bảng biểu, xử lý dữ liệu hoặc thiết kế các biểu đồ phân tích bằng Excel. Thậm chí, một số vẫn trình bày văn bản thủ công, dẫn đến sai sót, thiếu thống nhất và mất nhiều thời gian chỉnh sửa.
Trong quá trình bảo vệ đề cương, thuyết trình tiểu luận, chuyên đề, luận văn cũng có trường hợp học viên sử dụng PowerPoint một cách sơ sài, thiếu tính trực quan, chưa làm nổi bật được nội dung khoa học cần trình bày. Những hạn chế này đã ảnh hưởng tới hiệu quả học tập của cá nhân. Vì vậy, thành thạo sử dụng ứng dụng Microsoft Office trong biên soạn luận văn, luận án đã trở thành một yêu cầu thiết yếu, bắt buộc đối với học viên sau đại học tại Học viện Lục quân. Không chỉ là công cụ hỗ trợ kỹ thuật, việc sử dụng thành thạo bộ phần mềm này còn thể hiện năng lực tư duy khoa học, tính chuyên nghiệp và khả năng tự học, tự nghiên cứu của mỗi cán bộ, học viên trong quá trình học tập, công tác và phát triển.
Bộ ứng dụng Microsoft Office, với các phần mềm cốt lõi như Word, Excel, PowerPoint và OneNote, không còn đơn thuần là công cụ soạn thảo văn bản mà đã trở thành “trợ lý đắc lực” trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu khoa học của học viên sau đại học. Trong đó, Microsoft Word được sử dụng làm nền tảng chính để biên soạn luận văn, luận án nhờ khả năng định dạng văn bản khoa học, trích dẫn tự động, tạo mục lục, bảng biểu, sơ đồ và liên kết nội dung nhanh chóng. Tính năng Style - Heading, kết hợp với Table of Contents, đã giúp học viên dễ dàng xây dựng bố cục chặt chẽ, dễ tra cứu, theo chuẩn định dạng của Học viện.
Bên cạnh Word, công cụ Excel hỗ trợ mạnh mẽ trong xử lý số liệu, thống kê định lượng và biểu đồ hóa kết quả nghiên cứu. Đây là trợ thủ không thể thiếu với các đề tài luận án có yếu tố thực nghiệm, khảo sát hay tổng hợp dữ liệu sau khi thu thập được. Và Microsoft PowerPoint là công cụ quan trọng để thiết kế slide bảo vệ luận văn, trình bày đề cương hoặc báo cáo đề tài khoa học với bố cục rõ ràng, dễ hiểu, hấp dẫn thị giác. Đặc biệt, OneNote cũng là một công cụ rất tiện ích cho học viên sử dụng để ghi chép, sắp xếp ý tưởng nghiên cứu, lưu trữ tài liệu tham khảo hoặc theo dõi tiến độ từng phần nội dung trong luận án.
Việc sử dụng thành thạo các ứng dụng này giúp học viên thể hiện năng lực tư duy hệ thống, khả năng trình bày khoa học và sự chuẩn bị chu đáo, góp phần thuyết phục hội đồng đánh giá, nâng cao chất lượng và uy tín của đề tài nghiên cứu. Mỗi học viên cần chủ động tự học, tự bồi dưỡng, trau dồi kỹ năng sử dụng Microsoft Office ngay từ đầu khóa học; đồng thời cần xác định đây là kỹ năng bắt buộc, có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập và phát triển chuyên môn. Bên cạnh việc học qua các lớp chính thức, học viên nên khai thác tài liệu hướng dẫn, video trực tuyến, khóa học ngắn trên mạng hoặc do Học viện cung cấp để tự rèn luyện. Tuy nhiên, kết quả chính vẫn là do người học quyết định, bởi yếu và thiếu chỗ nào, cần điều gì là do bản thân mình hiểu rõ nhất.
Thành thạo sử dụng ứng dụng Microsoft Office không chỉ là xu thế, mà còn là yêu cầu thiết yếu trong nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu tại học viên đào tạo sau đại học tại Học viện Lục quân. Trước những yêu cầu ngày càng cao, mỗi học viên sau đại học cần xác định rõ trách nhiệm tự nâng cao trình độ tin học của bản thân, không chỉ phải nắm chắc mà còn phải sử dụng thành thạo các tính năng nâng cao của bộ công cụ Microsoft Office sẽ giúp đội ngũ cán bộ, sĩ quan nói chung và học viên đào tạo sau đại học tại Học viện Lục quân nói riêng, sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ học tập, sẵn sàng đảm nhiệm tốt các vị trí chỉ huy, quản lý, giảng dạy, nghiên cứu khoa học, chỉ huy trong thời đại số, góp phần xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại trong kỷ nguyên mới./.
N.T.C.P.D
