Khoa Công tác Đảng, công tác chính trị - vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học cho các đối tượng học viên

Phương pháp thuyết trình là bằng lời nói sinh động của giảng viên trình bày một tài liệu mới hoặc tổng kết những tri thức cho học viên. Như vậy, những kiến thức đến với học viên tương đối thụ động, chỉ cho phép học viên đạt tới trình độ tái hiện của sự lĩnh hội tri thức mà thôi. Phương pháp nêu vấn đề là giảng viên tạo ra tình huống có vấn đề, điều khiển học viên tự giác, tích cực giải quyết tình huống, lĩnh hội tri thức, phát triển kĩ năng, nắm vững nội dung ngay trên lớp học.

Trong những năm học vừa qua, Đảng ủy, Ban Giám đốc, các cơ quan chức năng ở Học viện Lục quân đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai nhiều hoạt động đổi mới phương pháp dạy học hiện đại theo hướng lấy người học làm trung tâm và đã đạt được kết quả cao, thiết thực góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Quán triệt và thực hiện tốt chủ trương của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện, Khoa Công tác đảng, công tác chính trị đã tích cực đổi mới phương pháp dạy học tích cực cho các đối tượng. Nhất là, vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học cho các đối tượng học viên. Khoa đã lựa chọn một số giảng viên có kiến thức, kinh nghiệm giảng mẫu để rút kinh nghiệm; sau đó, triển khai đồng bộ phương pháp này thực hiện trong toàn Khoa. Chính vì vậy, đội ngũ giảng viên của Khoa đã chủ động trong chuẩn bị, bổ sung nội dung bài giảng theo phương pháp thuyết trình kết hợp với phương pháp nêu vấn đề ngày càng đi vào chiều sâu và đạt kết quả tốt. Tuy nhiên, vẫn còn một số giảng viên chưa chú trọng, chưa hiểu hết bản chất và tác dụng của phương pháp dạy học nêu vấn đề; dẫn đến khi đặt câu hỏi có vấn đề, nội dung còn chưa sát với bài giảng; sự tương tác giữa giảng viên và học viên, giữa học viên với nhau ở trong giờ học chưa nhiều, hiệu quả thấp… Nguyên nhân chủ yếu là do một số giảng viên kiến thức chưa sâu sắc, chưa có nhiều kinh nghiệm trong trong lãnh đạo, chỉ huy quản lý ở đơn vị, chưa tìm ra những vấn đề có tình huống liên quan nội dung bài giảng.

Hiện nay, trước đòi hỏi yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số binh chủng ngành tiến thẳng lên hiện đại, đến năm 2030 xây dựng quân đội hiện đại. Thực hiện Nghị quyết số 1657-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương về “Lãnh đạo công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới” đã xác định: Đổi mới hình thức, phương pháp dạy học theo hướng hiện đại. Tiếp tục quán triệt phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”; yêu cầu xây dựng Học viện Lục quân thông minh, hiện đại đến năm 2030 tầm nhìn 2045.

Từ những cơ sở trên, trong thời gian tới Khoa Công tác đảng, công tác chính trị cần thực hiện tốt một số biện pháp cơ bản dưới đây:

Một là, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy và cán bộ, giảng viên trong vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học cho các đối tượng học viên.  

Khoa CTĐ, CTCT tiếp tục quán triệt sâu sắc cho cán bộ, giảng viên về các Nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương về nhiệm vụ giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học. Nhất là, thực hiện Nghị quyết số 1657 của Quân ủy Trung ương về “Lãnh đạo công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới”, phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị” và yêu cầu xây dựng Học viện Lục quân thông minh, hiện đại đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Từ đó, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, giảng viên trong công tác đổi mới phương pháp dạy học. Đồng thời, cấp ủy, chỉ huy Khoa cần chủ động giao nhiệm vụ cho từng cán bộ, giảng viên trong nghiên cứu, biên soạn bài giảng vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học. Tăng cường bồi dưỡng, tập huấn, giảng thử, giảng mẫu, dự giảng, kiểm tra, rút kinh nghiệm, sinh hoạt chuyên môn và phát huy vai trò tự học, tự bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ, giảng viên. Đẩy mạnh phong trào thi đua, gắn với nhân điển hình tiên tiến, bình bầu khen thưởng; công tác đánh giá cán bộ, đảng viên hằng tháng và năm với những cán bộ, giảng viên có kết quả cao trong đổi mới phương pháp dạy học. Mặt khác cần nhắc nhở, phê bình cán bộ, giảng viên có biểu hiện chậm đổi mới và kết quả thấp trong đổi mới phương pháp dạy học.

Hai là, phát huy vai trò tích cực, chủ động của đội ngũ giảng viên trong thiết kế, xây dựng bài giảng vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học.

Đây là biện pháp quan trọng để kế thừa, phát triển những mặt tích cực của phương pháp dạy học thuyết trình, kết hợp với phương pháp dạy học nêu vấn đề một cách linh hoạt nhằm phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học viên. Khi giảng viên vận dụng phương pháp thuyết trình phải nghiên cứu tài liệu, giáo trình, chuẩn bị bài giảng và trực tiếp điều khiển thông báo luồng thông tin tri thức đến học viên, để học viên tiếp nhận những thông tin đó bằng việc nghe, nhìn, cùng tư duy theo lời giảng của giảng viên, hiểu, ghi chép và ghi nhớ đạt đến trình độ tái hiện của sự lĩnh hội tri thức. Do đó, kết hợp với phương pháp nêu vấn đề trong bài giảng cần xây dựng từ 4 đến 6 vấn đề trao đổi với học viên. Những vấn đề đặt ra trên lớp, đòi hỏi học viên trực tiếp trao đổi với lớp, có vấn đề đặt ra giảng viên giảng giải để thống nhất nhận thức cho người học và có vấn đề đặt ra giảng viên gợi mở, định hướng cho học viên tự nghiên cứu, trả lời làm tăng sức hấp dẫn và hiệu quả học tập của học viên.

Ba là, kết hợp chặt chẽ giữa bồi dưỡng, rèn luyện của tổ chức và tự bồi dưỡng, tự rèn luyện nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ, giảng viên vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học

Cấp ủy, chỉ huy Khoa CTĐ, CTCT tiếp tục tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ giảng viên. Thường xuyên bồi dưỡng kiến thức, kinh nghiệm, phương pháp sư phạm, ngoại ngữ, tin học cho đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhất là số giảng viên mới. Tổ chức chặt chẽ việc thông qua bài giảng, giảng thử, giảng mẫu, dự giờ, bình giảng, thi giảng viên giỏi các cấp. Tiếp tục đề nghị với cấp trên cho giảng viên đi đào tạo sau đại học, đi dự nhiệm ở các đơn vị. Đồng thời, phát huy vai trò của giảng viên trong tự bồi dưỡng, tự rèn luyện, học tập nâng cao trình độ về mọi mặt cả năng lực sư phạm và kiến thức chuyên ngành đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ đặt ra.

Bốn là, tăng cường nghiên cứu khai thác cơ sở vật chất, hệ thống giáo trình, tài liệu và phương tiện dạy học hiện đại vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học

Đội ngũ giảng viên cần tăng cường nghiên cứu khai thác cơ sở vật chất, phương tiện dạy học hiện đại. Khai thác có hiệu quả phòng học chuyên dùng; sử dụng ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Thường xuyên đến thư viện để nghiên cứu, mượn tài liệu phục vụ học tập, nghiên cứu giảng dạy của giảng viên và học viên. Đổi mới mô hình hoạt động của thư viện, bảo đảm chuyển hướng phục vụ nhu cầu tìm kiếm tri thức số trực tuyến thông qua đường truyền internet, mạng LAN nội bộ của Học viện. Tăng cường khai thác, ứng dụng các phần mềm, tư liệu, tài liệu, giáo trình, sách chuyên khảo, sách tham khảo, luận văn, luận án, đề tài các cấp vào nâng cao chất lượng giảng dạy cho các đối tượng trong Học viện.

Như vậy, vận dụng phương pháp dạy học thuyết trình với phương pháp dạy học nêu vấn đề cho các đối tượng học viên có ý nghĩa rất quan trọng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của Khoa CTĐ, CTCT và Học viện. Vì vậy, cần nắm vững tác dụng và nội dung của sự vận dụng của phương pháp này. Trong thời gian tới, Khoa CTĐ, CTCT tiếp tục nghiên cứu để vận dụng phương pháp thuyết trình với phương pháp nêu vấn đề trong dạy học cho các đối tượng học viên.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đảng ủy Học viện Lục quân (2023), Đổi mới công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Nghị quyết số 569-NQ/ĐU ngày 05/4/2023.

2. Đảng ủy Học viện Lục quân (2023), Lãnh đạo xây dựng Học viện Lục quân thông minh, hiện đại đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết số 717-NQ/ĐU, ngày 07/11/2023.

TSH