Công tác giáo dục & đào tạo trong tình hình mới và trách nhiệm của đội ngũ giảng viên trẻ Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân

Đồng chí Phan Văn Hải - Giảng viên trẻ Khoa Trinh sát hướng dẫn học viên diễn tập cương vị chủ nhiệm trinh sát sư đoàn 2025

Tình hình mới đặt ra những yêu cầu cho công tác giáo dục - đào tạo

Trong Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các trang bị kỹ thuật quân sự hiện đại như UAV, radar khẩu độ tổng hợp, hệ thống tự động hóa chỉ huy C4ISR, khí tài trinh sát điện tử… được đưa vào tác chiến ngày càng rộng rãi. Điều đó đòi hỏi người sĩ quan chỉ huy tham mưu không chỉ giỏi kỹ - chiến thuật truyền thống mà còn phải có năng lực làm chủ công nghệ.

Trong điều kiện tác chiến hiện đại, các hình thái chiến tranh mới như chiến tranh thông tin, chiến tranh không gian mạng, chiến tranh hỗn hợp… phát triển mạnh. Lực lượng sĩ quan chỉ huy tham mưu tương lai cần được đào tạo toàn diện hơn về ngoại ngữ, pháp luật quốc tế, kiến thức xã hội, khả năng tác chiến độc lập và hiệp đồng quân - binh chủng. Điều này đặt ra yêu cầu đổi mới căn bản công tác giáo dục & đào tạo: Chuẩn hóa nội dung, chương trình theo hướng hiện đại, thiết thực; tăng cường thực hành, rèn luyện bản lĩnh, tư duy xử lý tình huống; phát triển các kỹ năng mềm, khả năng nắm bắt thông tin nhanh và phân tích đa chiều.

Giảng viên trẻ, lực lượng kế cận trực tiếp phải có: Nền tảng tri thức khoa học vững chắc; khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học; bản lĩnh chính trị kiên định; phẩm chất đạo đức quân nhân mẫu mực và khả năng đổi mới phương pháp sư phạm, truyền cảm hứng cho học viên.

Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân truyền thống và nhiệm vụ

Khoa Trinh sát đào tạo chuyên ngành quan trọng tại Học viện Lục quân, thực hiện nhiệm vụ trực tiếp giảng dạy các nội dung được phân công và tham gia nghiên cứu khoa học liên quan đến chuyên ngành quân báo -  trinh sát với một số nhiệm vụ nổi bật như: giảng dạy nội dung chuyên ngành cho đối tượng chỉ huy tham mưu quân báo - trinh sát cho toàn quân; huấn luyện tri thức về địch cho các đối tượng và các nội dung về sử dụng trinh sát cho các đối tượng trong toàn học viện.

Trong những năm gần đây, chất lượng đào tạo của Khoa ngày càng được nâng cao, chú trọng ứng dụng các giáo án điện tử, phòng học đa năng, mô phỏng 3D; tăng tỷ lệ giờ học thực hành, luyện tập trong môi trường sát thực tế chiến đấu; tổ chức nhiều hội thi giảng viên dạy giỏi, tham gia hội thi, hội thao chuyên ngành… đội ngũ giảng viên trẻ Khoa Trinh sát ngày càng trưởng thành, nhiều đồng chí được giao nhiệm vụ chủ trì các mảng chuyên môn quan trọng và đảm trách được chứ năng chuyên môn.

Đồng chí Đại tá Bùi Đình Quyền – Chủ nhiệm Khoa Trinh sát dự giảng bài giảng của giảng viên trẻ Khoa Trinh sát

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác giáo dục & đào tạo của Khoa Trinh sát vẫn còn những khó khăn, thách thức như: Cường độ huấn luyện cao trong khi trang thiết bị hiện đại chưa thật đồng bộ; sự chênh lệch về trình độ và phương pháp giữa các thế hệ giảng viên; áp lực đổi mới chương trình trong thời gian ngắn và yêu cầu vừa giỏi chuyên môn, vừa có khả năng nghiên cứu khoa học quân sự.

Trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ trong tình hình mới

Đối với môi trường quân sự, giảng viên trẻ phải là tấm gương cho học viên noi theo. Không chỉ giỏi chuyên môn, mà còn phải kiên định lập trường, tư tưởng; sống mẫu mực, sống kỷ luật; có trách nhiệm cao trong công việc và tận tâm hướng dẫn từng học viên, tạo sự gần gũi nhưng nghiêm túc. Người giảng viên trẻ vừa là người thầy có trách nhiệm, vừa là người bạn đồng hành cùng học viên trong học tập, rèn luyện và trưởng thành.

Trước yêu cầu mới của tác chiến hiện đại, giảng viên trẻ cần tích cực nghiên cứu tài liệu nước ngoài; ứng dụng phần mềm mô phỏng, GIS, công nghệ UAV; tham gia đề tài khoa học cấp cơ sở và không ngừng nâng cao trình độ ngoại ngữ và công nghệ thông tin. Khả năng làm chủ tri thức mới chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt của thế hệ giảng viên trẻ.

Những phương pháp truyền thống như thuyết giảng đơn thuần không còn phù hợp. Giảng viên trẻ cần phải biết kết hợp dạy học tích cực, lấy học viên làm trung tâm với khuyến khích học viên phân tích, lập kế hoạch chính xác và xử lý kịp thời các tình huống; tăng cường thảo luận nhóm, diễn tập mô phỏng; sử dụng học liệu điện tử, clip, bản đồ số, mô hình 3D... Nhờ đó, bài giảng trở nên sinh động, học viên chủ động tiếp thu và vận dụng tốt hơn vào thực hành.

Ngoài ra, nghiên cứu khoa học không chỉ dành cho giảng viên có thâm niên mà nhiều giảng viên trẻ của Khoa Trinh sát đã tham gia các đề tài ứng dụng công nghệ trong trinh sát, đổi mới mô hình, giáo cụ, giáo án mô phỏng; nghiên cứu nâng cao hiệu quả huấn luyện dã ngoại; biên soạn tư liệu giảng dạy học số... Điều này vừa giúp giảng viên trưởng thành, vừa đóng góp thiết thực cho chất lượng đào tạo.

Giảng viên trẻ là lực lượng năng động, sức khỏe tốt, tư duy mới. Vì vậy, họ cần phải đóng vai trò xung kích nhận nhiệm vụ tại các thao trường xa, điều kiện khó khăn; chủ động tham gia, tham quan diễn tập thực binh, thực nghiệm trang bị mới; chấp hành nghiêm chế độ trực, quản lý học viên. Góp phần xây dựng môi trường sư phạm chính quy, mẫu mực.

Giải pháp nâng cao chất lượng và phát huy vai trò giảng viên trẻ

Một là, Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên

Khoa và Học viện cần tiếp tục tổ chức các lớp bồi dưỡng về phương pháp sư phạm hiện đại; tạo điều kiện cho giảng viên trẻ tham luân chuyển thức tế ở đơn vị chủ lực đủ quân; cử giảng viên đi đào tạo sau đại học và đầu tư trang thiết bị công nghệ phục vụ giảng dạy.

Hai là, Hoàn thiện chương trình đào tạo theo hướng hiện đại

Xây dựng nội dung chương trình cần gắn với yêu cầu chiến trường hiện đại; tăng cường kiến thức về tác chiến liên hợp, tác chiến đô thị; bổ sung nội dung về tác chiến không gian mạng, chiến tranh điện tử; đẩy mạnh học ngoại ngữ và tin học quân sự và rèn luyện năng lực tư duy độc lập, sáng tạo.

Ba là, Phát huy phong trào thi đua và nhân rộng điển hình tiên tiến

Thông qua các mô hình “Giảng viên trẻ giỏi”, “Cán bộ trẻ nghiên cứu khoa học”, “Giờ dạy hay - bài giảng tốt”… Khoa và Học viện cần phải được duy trì thường xuyên. Những tập thể, cá nhân xuất sắc phải được biểu dương, nhân rộng, tạo môi trường độc lập, sáng tạo và cạnh tranh lành mạnh.

Bốn là, Tăng cường phối hợp giữa giảng viên trẻ và giảng viên có kinh nghiệm

Sự kết hợp giữa kinh nghiệm của thế hệ đi trước và tư duy mới của thế hệ giảng viên trẻ sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp. Các tổ bộ môn cần tăng cường sinh hoạt chuyên môn, xây dựng bài giảng mẫu, chia sẻ kinh nghiệm xử lý các tình huống sư phạm khó trong quá trình giảng dạy.

Cán bộ giảng viên Khoa Trinh sát - Học viện Lục huân họp mặt ngày nhà giáo Việt Nam

Trong bối cảnh toàn quân đang đẩy mạnh hiện đại hóa và xây dựng lực lượng sĩ quan chất lượng cao, công tác giáo dục & đào tạo tại Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân có vai trò đặc biệt quan trọng. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ đó, đội ngũ cán bộ, giảng viên trẻ cần tiếp tục phát huy phẩm chất, trí tuệ, tinh thần trách nhiệm, đổi mới sáng tạo và khát vọng cống hiến.

Họ chính là lực lượng nòng cốt trong công tác giáo dục & đào tạo của Khoa Trinh sát, cùng với các khoa bạn góp phần xây dựng Học viện Lục quân trở thành trung tâm đào tạo sĩ quan chỉ huy tham mưu cấp trung, sư đoàn uy tín và chất lượng. Đồng thời, là nhân tố quan trọng trong việc đào tạo nên lớp sĩ quan chỉ huy tham mưu chuyên ngành quân báo - trinh sát bản lĩnh, trí tuệ, làm chủ khoa học công nghệ, đủ sức đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới./.