Sĩ quan trẻ trong chuyển đổi số ở Học viện Lục quân hiện nay

Chuyển đổi số trong học viện là quá trình ứng dụng có hệ thống các công nghệ số vào quản lý, giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học và huấn luyện quân sự, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng đào tạo. Thông qua chuyển đổi số, các học viện có thể xây dựng môi trường giáo dục hiện đại, linh hoạt; khai thác hiệu quả các nguồn học liệu số; đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng lấy người học làm trung tâm; đồng thời nâng cao năng lực quản lý, điều hành khoa học, chính xác.

Ngày 15/12/2025 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ra Quyết định ban hành Khung nội dung thí điểm giáo dục trí tuệ nhân tạo (AI) cho học sinh phổ thông. Như vậy có thể thấy những “mầm non” đã tiếp cận với AI từ sớm và trong tương lai không xa sẽ có những sỹ quan “thế hệ chuyển đổi số” này phát triển. Đối với sĩ quan trẻ – lực lượng cán bộ kế cận, trực tiếp học tập, rèn luyện và công tác trong môi trường học viện – nếu không tiếp cận học tập về chuyển đổi số sẽ không còn phù hợp để giảng dạy cho những sỹ quan “thế hệ chuyển đổi số” này; chuyển đổi số không chỉ hỗ trợ nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ mà còn góp phần hình thành tư duy khoa học, tác phong làm việc hiện đại, khả năng thích ứng nhanh với yêu cầu nhiệm vụ trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao. Vì vậy, ý thức ứng dụng chuyển đổi số của sĩ quan trẻ có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả triển khai chuyển đổi số trong toàn học viện.

Nhìn chung, đa số sĩ quan trẻ trong học viện hiện nay đã có nhận thức tương đối tích cực về vai trò của chuyển đổi số. Nhiều đồng chí chủ động tiếp cận công nghệ mới, sử dụng thành thạo các phần mềm quản lý đào tạo, hệ thống học tập trực tuyến, thư viện số; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập, nghiên cứu khoa học và công tác chuyên môn. Điều này góp phần nâng cao chất lượng tự học, tự nghiên cứu và khả năng hoàn thành nhiệm vụ.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ý thức ứng dụng chuyển đổi số của một bộ phận sĩ quan trẻ vẫn còn những hạn chế nhất định. Một số đồng chí chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về tính tất yếu và lâu dài của chuyển đổi số; còn biểu hiện tâm lý thụ động, trông chờ, chưa thực sự chủ động khai thác các nền tảng số phục vụ học tập và công tác, cá biệt còn chưa nhớ những địa chỉ để truy cập vào trang web học viện hay thư viện số... Thậm chí, có trường hợp chưa sử dụng được công nghệ số hoặc sử dụng chưa đúng mục đích, thiếu chọn lọc thông tin, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến kỷ luật quân đội và an toàn thông tin. Sĩ quan trẻ chịu ảnh hưởng lớn từ phong cách, phương pháp làm việc của cán bộ chỉ huy và giảng viên đi trước, nhưng một số cán bộ chỉ huy và giảng viên cao niên còn chậm trong vấn đề tiếp cận quá trình chuyển đổi số sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến công tác chuyển đổi số.

Những hạn chế trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có cả yếu tố khách quan như hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, nội dung đào tạo về chuyển đổi số còn chưa sâu; và yếu tố chủ quan như ý thức tự học, tinh thần trách nhiệm, động cơ của một bộ phận sĩ quan trẻ và cán bộ chỉ huy quản lý.

Để sĩ quan trẻ có thể đáp ứng tốt các yêu cầu nhiệm vụ trong thời gian tới, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.

Thứ nhất, tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức. Cần đẩy mạnh giáo dục cho sĩ quan trẻ về vị trí, vai trò của chuyển đổi số trong sự nghiệp xây dựng quân đội hiện đại; làm rõ mối quan hệ giữa năng lực số với hiệu quả hoàn thành nhiệm vụ. Thông qua sinh hoạt chính trị, học tập chuyên đề, diễn đàn trao đổi, cần giúp sĩ quan trẻ nhận thức rằng ứng dụng chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn là năng lực cốt lõi của người sĩ quan trong tương lai.

Giảng viên trẻ sử dụng thành thạo trang thiết bị phòng chuyên dùng

Thứ hai, gắn nâng cao ý thức chuyển đổi số với quá trình đào tạo, rèn luyện và đánh giá cán bộ. Cần đưa nội dung ứng dụng công nghệ số, kỹ năng số vào chương trình huấn luyện bổ sung và tiêu chí đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của sĩ quan trẻ. Qua đó, tạo động lực để mỗi đồng chí tự giác học tập, nâng cao trình độ công nghệ, hình thành thói quen làm việc khoa học, hiện đại.

Thứ ba, phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, giảng viên; đội ngũ này cần đi đầu trong ứng dụng chuyển đổi số, chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy, quản lý, qua đó tạo sức lan tỏa và tác động tích cực đến nhận thức, hành động của sĩ quan trẻ.

Thứ tư, xây dựng môi trường số lành mạnh, phong phú, kỷ luật, an toàn. Việc phát triển hệ sinh thái số phù hợp với giáo dục và nghệ thuật quân sự Việt Nam là một trong những điểm quan trọng, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của hệ sinh thái số quân sự. Đồng thời, khuyến khích ứng dụng AI, ứng dụng công nghệ số vào học tập, huấn luyện sĩ quan hằng năm. Đặc biệt, việc triển khai ứng dụng AI cần có cách tiếp cận toàn diện, bài bản; các nội dung khó và nhạy cảm phải được thử nghiệm, đánh giá tác động trước khi áp dụng rộng rãi. Cùng với việc khuyến khích ứng dụng công nghệ số, cần chú trọng giáo dục về ý thức chấp hành kỷ luật quân đội, quy định bảo mật, an toàn thông tin trên không gian mạng. Điều này giúp sĩ quan trẻ sử dụng công nghệ số một cách đúng đắn, hiệu quả, không để mặt trái của chuyển đổi số ảnh hưởng đến phẩm chất người quân nhân cách mạng.

Chiến tranh hiện đại đang chuyển đổi từ "điểm mù" (nơi thông tin thiếu hụt) sang "điểm yếu" (nơi công nghệ cũ không thể đối phó với công nghệ mới), tạo ra một không gian chiến trường toàn diện và cực kỳ phức tạp; nếu chúng ta làm chủ được công nghệ và các chiến thuật quân sự mới thì sẽ có nhiều ưu thế để làm chủ chiến trường, đối phó được với địch ngoại xâm. Nâng cao ý thức của sĩ quan trẻ trong ứng dụng chuyển đổi số ở học viện hiện nay là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa chiến lược lâu dài. Đây không chỉ là yêu cầu của quá trình đổi mới giáo dục – đào tạo quân sự, mà còn là điều kiện cần thiết để xây dựng đội ngũ sĩ quan trẻ có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, tư duy hiện đại, sẵn sàng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Thực hiện tốt nhiệm vụ này sẽ góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại trong kỷ nguyên số./.