Sáng tạo của Nguyễn Ái Quốc trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin tiến tới thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

Ra đi tìm đường cứu nước với trái tim yêu nước nồng nàn, người thanh niên Nguyễn Tất Thành bắt gặp ánh sáng của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tin rằng: Đây là cuốn cẩm nang thần kỳ, là cái cần thiết, là con đường giải phóng chúng ta. Từ đó Người trở thành một người cộng sản với khát vọng cháy bỏng : “Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho Tổ quốc tôi, đấy là tất cả những điều tôi muốn, đấy là tất cả những điều tôi hiểu”. Thấm nhuần quan điểm của Lê nin: Không có lý luận cách mạng thì không có phong trào cách mạng, Nguyễn Ái Quốc đã xúc tiến mạnh mẽ việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào phong trào giải phóng dân tộc và phong trào vô sản ở các nước thuộc địa, trong đó có Việt Nam.

Cuối nǎm 1921, tại Đại hội lần thứ nhất của Đảng Cộng sản Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã kiến nghị thành lập Ban nghiên cứu thuộc địa của Đảng. Năm 1922, Ban nghiên cứu thuộc địa của Đảng Cộng sản Pháp được thành lập và Nguyễn Ái Quốc được cử làm Trưởng tiểu ban nghiên cứu về Đông Dương. Nhờ sự giúp đỡ của Đảng Cộng sản Pháp, Người đã cùng với một số chiến sĩ cách mạng ở các nước An-giê-ri, Ma-đa-gát-xca, Tuy-ni-di, Ma-rốc, v.v... sáng lập ra Hội liên hiệp thuộc địa nhằm tổ chức và lãnh đạo phong trào cách mạng giải phóng dân tộc. Để đẩy mạnh công tác tuyên truyền và vận động cách mạng ở các nước thuộc địa, năm 1922, Hội liên hiệp thuộc địa cho xuất bản Tờ báo “Le Paria” và Nguyễn Ái Quốc là chủ nhiệm kiêm chủ bút. Đây là diễn đàn phản ánh tình hình các nước thuộc địa đến với nhân dân Pháp; bóc trần bộ mặt công cuộc “khai hóa” giả nhân, giả nghĩa của thực dân Pháp với các dân tộc thuộc địa và là phương tiện để Người truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin.  Người còn viết nhiều bài đǎng trên các báo “Nhân đạo” - cơ quan Trung ương của Đảng Cộng sản Pháp; “Đời sống thợ thuyền” - tiếng nói của giai cấp công nhân; “Tạp chí Cộng sản” - cơ quan lý luận của Đảng cộng sản Pháp… Ngoài sử dụng báo chí, Người còn diễn thuyết, viết kịch để cho nhân dân Pháp hiểu rõ bản sắc dân tộc và con người Việt Nam, tranh thủ sự ủng hộ, thông cảm nhân dân tiến bộ Pháp và vạch mặt bọn vua quan bán nước… Tất cả các bài viết của Người đều có nội dung tố cáo tội ác của thực dân Pháp, kêu gọi nhân dân các nước thuộc địa đứng lên chống lại thực dân Pháp xâm lược.

Để truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, Người đã liên hệ các thuỷ thủ người Việt Nam, bí mật gửi các loại báo chí về nước trên những chuyến hàng hải Pháp-Việt. Nhờ hoạt động của Nguyễn Ái Quốc, chủ nghĩa Mác - Lênin bắt đầu thâm nhập vào Việt Nam, giúp cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động bước đầu tiếp nhận chủ nghĩa Mác - Lênin. Những hoạt động đó của Người đã dần thức tỉnh những người yêu nước Việt Nam đi vào con đường của chủ nghĩa Mác - Lênin.

Năm 1924, Nguyễn Ái Quốc sang Liên Xô, tại đây Người dành nhiều thời gian để nghiên cứu chủ nghĩa Mác- Lênin và chế độ Xô Viết. Ngoài việc tham gia các đại hội của Quốc tế Cộng sản, Người còn viết bài cho các tờ báo như tờ: “Tia lửa”, tạp chí “Thư Tín quốc tế”... Thời gian hoạt động ở Liên Xô tuy ngắn ngủi nhưng lí luận cách mạng của người không ngừng nâng cao. Bên cạnh việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin về Việt Nam thông qua các văn kiện, thư từ, tài liệu; các bài phát biểu, tham luận của Người tại Quốc tế Cộng sản và các tổ chức như: Quốc tế Nông hội, Công hội, Thanh niên… Người xuất bản các tác phẩm: “Trung Quốc và Thanh niên Trung Quốc”, “Bản án chế độ thực dân Pháp” … Nhờ sự sáng tạo và nỗ lực của Nguyễn Ái Quốc, chủ nghĩa Mác - Lênin và ảnh hưởng của Cách mạng Tháng 10 Nga đã chọc thủng lưới sắt của thực dân Pháp truyền đến Việt Nam. Những người cách mạng Việt Nam, nhất là tầng lớp thanh niên, trí thức cách mạng được tiếp cận chủ nghĩa Mác - Lênin như đang khát mà tìm được nước uống.

Với mục đích: về nước, đi vào quần chúng, thức tỉnh họ, tổ chức họ, đoàn kết họ, đưa họ ra đấu tranh giành độc lập, tháng 11-1924, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu tập hợp những thanh niên yêu nước tiến bộ thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên. Đây là 1 tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam với nhiệm vụ chính là tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam có hệ thống và tổ chức; là sự sáng tạo to lớn của Nguyễn Ái Quốc, từ việc truyền bá bằng sách báo, Nguyễn Ái Quốc đã xây dựng một tổ chức cách mạng với những chiến sĩ cách mạng được trang bị lý luận để tuyên truyền.

Để Hội hoàn thành sứ mệnh lịch sử đó, Nguyễn Ái Quốc đã cho xuất bản tuần báo “Thanh Niên”, “Công Nông”, “Tiền Phong”, nguyệt san “Lính cách mạng”… Ngoài ra, Người còn chủ động mở các lớp giảng dạy ngắn hạn về Chủ nghĩa Mác-Lênin để đào tạo cán bộ cách mạng có hiểu biết về Chủ nghĩa Mác - Lênin. Từ năm 1925 đến năm 1927, các lớp học do Nguyễn Ái Quốc tổ chức đã đào tạo được hơn 200 hội viên, một số hội viên xuất sắc được gửi đi học ở các trường đại học của Liên Xô và Trung Quốc, số còn lại thực hiện chủ trương “Vô sản hóa” của Hội. Tất cả các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tại các lớp huấn luyện được tập trung lại và in thành một cuốn sách “Đường cách mệnh” (xuất bản năm 1927). Cuốn “Đường cách mệnh” đã trình bày những nội dung cơ bản về chiến lược, sách lược của cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam; trở thành cuốn cẩm nang gối đầu giường của những nguời cách mạng.

Thực hiện chủ trương “Vô sản hóa”, hội viên của Hội bằng những hiểu biết về chủ nghĩa Mác – Lê nin và hành động gương mẫu của mình đã đi vào hầm mỏ, nhà máy, đồn điền để tuyên truyền, vận động, thức tỉnh quần chúng; đưa chủ nghĩa Mác – Lênin thấm sâu vào phong trào công nhân, phong trào yêu nước. Đây là một cách tuyên truyền sáng tạo, hiệu quả nhất, hội viên đã thực sự là “phương tiện tuyên truyền sống”; góp phần quan trọng vào chuẩn bị về tư tưởng, chính trị, tổ chức và tiến tới thành lập Đảng sau này.

Tháng 7/1928, Nguyễn Ái Quốc sang Xiêm (Thái Lan), tiếp tục mở các lớp huấn luyện chính trị; gây dựng cơ sở cách mạng; đổi tên tờ báo “Đồng thanh” thành tờ “Thân ái”; dịch một loạt các tác phẩm kinh điển nhằm truyền bá sâu rộng hơn nữa tư tưởng cộng sản: “Nhân loại tiến sử hóa”, “Chủ nghĩa cộng sản ABC”, “Tuyên ngôn Đảng cộng sản”… Những hoạt động của Người tại Xiêm đã góp phần tuyên truyền tinh thần yêu nước, đường lối cách mạng trong cộng đồng người Việt tại đây. Nhiều học trò của người đã tích cực học tập, tuyên truyền, vận động nhân dân và sau đó trở về nước tham gia cách mạng.

Quá trình truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam của Nguyễn Ái Quốc là một quá trình sáng tạo, là nghệ thuật kết hợp, sử dụng các các loại phương tiện truyền bá cả mới và cũ, mà đỉnh cao là nghệ thuật sử dụng “phương tiện truyền bá sống”. Đó là quá trình có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mọi mặt, có hệ thống, tổ chức và phát triển từ đơn giản đến phức tạp, liên tục từ năm 1921 đến khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (ngày 3/2/1930).

Cho đến nay, trải qua hơn 90 năm, những sáng tạo của Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê nin để chuẩn bị cho việc thành lập Đảng luôn là những kinh nghiệm quý báu; có giá trị lý luận, thực tiễn sâu sắc đối với Đảng ta trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng, lý luận nói riêng và trong lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước ta hiện nay nói chung./.

Đ.Q.B