Mỹ phát triển hệ thống cảnh báo sớm vũ khí siêu thanh trên vũ trụ

Cùng với những tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc có một lợi thế mạnh mẽ trong việc chế tạo vũ khí mới và dần trở thành quốc gia duy nhất sở hữu vũ khí siêu thanh, Lầu Năm Góc cũng đang tiến hành nghiên cứu phát triển vũ khí siêu thanh trong những năm gần đây nhưng chưa thành công. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper hồi tháng 8/2019 cho biết “có lẽ đây chỉ là vấn đề trong một vài năm” cho tới khi Mỹ sở hữu loại vũ khí này. Quân đội Mỹ đã từng nhiều lần cảnh báo Quốc hội về những loại vũ khí siêu thanh được phát triển bởi Nga và Trung Quốc, do những vũ khí này rất khó để theo dõi và đánh chặn. Các chuyên gia quân sự Mỹ đã thảo luận về việc lắp đặt các cảm biến trên không gian để có thể phát hiện tên lửa đối phương nhanh hơn, đặc biệt đối với vũ khí siêu thanh tiên tiến.

Mới đây, Cơ quan Phòng thủ tên lửa (MDA) thuộc Lầu Năm Góc công bố đang phát triển một hệ thống cảm biến đặc biệt mới với tên gọi: Hypersonic and Ballistic Tracking Space Sensor - HBTSS để triển khai lên quỹ đạo thấp của Trái Đất với mục tiêu phát hiện sớm các vụ phóng tên lửa siêu thanh nhằm vào Quân đội Mỹ. MDA cho biết thêm, HBTSS trong tương lai sẽ được tích hợp vào các vệ tinh viễn thám của Quân đội Mỹ và là một phần của chương trình phát triển hệ thống phòng thủ tên lửa thế hệ mới.

Giới chức Lầu Năm góc nhận định, việc phát triển HBTSS là cần thiết. Sau quá trình nghiên cứu kéo dài nhiều năm, các chuyên gia quân sự Mỹ đánh giá, để phát hiện sớm các vụ phóng vũ khí siêu thanh cần thiết phải triển khai vành đai cảnh báo sớm trên quỹ đạo Trái Đất. Những vệ tinh này sẽ giúp Quân đội Mỹ có thêm thời gian quý báu để phát hiện ra nơi phóng và đích đến của vũ khí tấn công, cũng như lên phương án đánh chặn. Ngoài ra, việc triển khai HBTSS trên quỹ đạo sẽ giảm thiểu hạn chế phát hiện của hệ thống do hạn chế của đường cong trái đất và nhiễu nền địa vật.

Hiện tại, MDA đang cân nhắc các phương án phát triển HBTSS. Với nguồn kinh phí 73 triệu USD được giải ngân trong năm tài khóa 2019, MDA đã hoàn thiện giai đoạn phác thảo kỹ thuật của chương trình HBTSS và sẽ sớm có nguyên mẫu về hệ thống cảnh báo sớm này. Tuy nhiên, vấn đề là khả năng kết nối giữa các vệ tinh trong hệ thống và lọc bỏ nhiễu nền để giảm thiểu thông tin sai sót của hệ thống.

Theo giới chuyên gia quân sự Mỹ đánh giá, việc phát hiện và theo dõi các loại vũ khí siêu thanh mới khó hơn nhiều so với các loại vũ khí đạn đạo truyền thống. Chúng nhỏ hơn, bay nhanh hơn và có quỹ đạo bay rất phức tạp. Để đối phó với dòng vũ khí tương lai này, cần hệ thống cảnh báo sớm có thể làm việc theo mốc thời gian thực. Hệ thống cảm biến sẽ liên kết với nhau trong mạng truyền thông tin hợp nhất. Việc đảm bảo luồng thông tin được thông suốt trong hệ thống tới trung tâm chỉ huy chính là vấn đề MDA cần giải quyết.

Hầu hết các loại vũ khí siêu thanh mới đều có tốc độ bay tiệm cận Mach 10 (gấp 10 lần tốc độ âm thanh). Điểm khác biệt của dòng vũ khí mới này so với các phương tiện bay đạn đạo là chúng có thể thay đổi quỹ đạo bay, cũng như trần bay rất thấp. Các hệ thống cảnh báo sớm có thể nhầm tín hiệu của dòng vũ khí này với nhiễu nền của mặt đất hoặc thời tiết. Trên thế giới hiện chưa có hệ thống phòng thủ nào đảm bảo khả năng phát hiện và đánh chặn hiệu quả với các dòng vũ khí siêu thanh tương lai./.

N.T.L