Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân hành trình 63 năm xây dựng và trưởng thành

Chi bộ Khoa Trinh sát Đại hội Nhiệm kỳ 2020 - 2025

Ngày 01 tháng 06 năm 1962, Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân chính thức được thành lập theo Quyết định số 252/TM của Bộ Tổng Tham mưu với chức năng ban đầu là đào tạo cán bộ chỉ huy - tham mưu chuyên ngành quân báo - trinh sát cho các đơn vị, địa phương trong toàn quân. Đồng thời, cùng với các khoa bạn tham gia huấn luyện các nội dung về quân đội nước ngoài và nghệ thuật sử dụng quân báo - trinh sát trong các hình thức chiến thuật, loại hình tác chiến cho các đối tượng đào tạo trong toàn học viện và học viên quân đội hai nước bạn Lào - Campuchia.

Theo quyết định ban đầu, Khoa Trinh sát tổ chức thành các tổ bộ môn chức năng, chuyên trách huấn luyện các nội dung về quân đội nước ngoài, chuyên ngành cho các đối tượng đào tạo tại Học viện Lục quân. Đồng chí Trung tá Nguyễn Kim Hùng được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm khoa và đồng chí Trung tá Nguyễn Vũ làm Phó Chủ nhiệm khoa kiêm Bí thư chi bộ. Trong những ngày đầu thành lập, đây chính là đội ngũ những cán bộ, giảng viên tiên phong, nòng cốt trong các hoạt động giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học của Khoa Trinh sát nói riêng và Học viện Lục quân nói chung.

Trải qua 63 năm liên tục xây dựng, phấn đấu trưởng thành và nỗ lực phát triển, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện Lục quân qua các thời kỳ; sự chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ của Tổng cục II và sự hợp tác của các đơn vị trong toàn Học viện. Đặc biệt, là sự nỗ lực nội tại của các thế hệ cán bộ, giảng viên Khoa Trinh sát trong từng thời kỳ. Đến nay, Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân đã không ngừng lớn mạnh cả về cơ cấu tổ chức, biên chế lực lượng và trang bị phương tiện dạy học; trình độ nghiệp vụ, năng lực chuyên môn của đội ngũ cán bộ, giảng viên không ngừng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong từng thời kỳ cách mạng.

Ngay từ những ngày thành lập đầy khó khăn thử thách ấy, Khoa đã bắt tay vào việc kiện toàn tổ chức, ổn định biên chế và tiến hành xây dựng nội dung, chương trình huấn luyện theo yêu cầu giáo dục - đào tạo và đòi hỏi của thực tế chiến trường lúc bấy giờ. Bên cạnh đó, Khoa luôn chủ động trong công tác nghiên cứu khoa học, tổng kết thực tiễn và phát triển lý luận chuyên ngành; phục vụ kịp thời cho công tác giáo dục - đào tạo tại Học viện và đáp ứng yêu cầu huấn luyện chiến đấu cho các đơn vị trong toàn quân với phương châm “Nhà trường gắn với chiến trường, lý luận sát với thực tiễn chiến đấu”.

Trong quá trình đó, Khoa Trinh sát luôn phối, kết hợp và hiệp đồng chặt chẽ với các phòng, khoa trong toàn Học viện trực tiếp đào tạo, bồi dưỡng được hàng nghìn cán bộ chỉ huy - tham mưu các cấp và binh chủng, ngành. Đồng thời, tham gia đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ quân sự cho Quân đội ta, quân đội hai nước bạn Lào và Campuchia. Đối với chuyên ngành, khoa đã cùng với các khoa bạn đào tạo được 25 khóa học viên chuyên ngành Quân báo - Trinh sát dài hạn, 8 khóa ngắn hạn cho học viên Việt Nam và Quân đội Lào. Các đồng chí học viên đào tạo ra trường, về các đơn vị đều khẳng định được mình và hoàn thành tốt chức vụ đảm trách trên từng cương vị được phân công.

Những đồng chí học viên được đào tạo chuyên ngành Quân báo - Trinh sát ở  Học viện Lục quân, khi ra trường về các đơn vị công tác đã thực sự là những cán bộ nòng cốt trong chiến đấu, huấn luyện và chỉ huy hoạt động ở các đơn vị Quân báo - Trinh sát trong toàn quân. Nhiều đồng chí phát triển lên các cương vị cán bộ phòng Quân báo - Trinh sát quân khu, quân đoàn; cán bộ khoa ở các học viện, nhà trường; đoàn trưởng các đoàn trinh sát đặc nhiệm trực thuộc Tổng cục II và một số đồng chí đã trở thành tướng lĩnh trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Hơn nửa thế kỷ hành trình, các thế hệ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy và đội ngũ giảng viên Khoa Trinh sát đã hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục - đào tạo và nghiên cứu khoa học; nhiều đồng chí đã được được công nhận chức danh Phó Giáo sư, Nhà Giáo ưu tú và Giảng viên giỏi các cấp. Đặc biệt trong số đó có nhiều cán bộ, giảng viên của khoa đã ra chiến trường, trực tiếp tham gia chiến đấu trên nhiều mặt trận trong chiến tranh giải phóng, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế cao cả.

Hiện nay, Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân được biên chế tương đối ổn định với đội ngũ giảng viên có trình độ và năng lực chuyên môn ngày càng cao với 100% cán bộ giảng viên có trình độ cử nhân, trong đó 50 % thạc sĩ và 25% tiến sĩ. Sáu mươi ba năm một chặng đường, cán bộ, giảng viên Khoa Trinh sát đã tập trung nỗ lực không ngừng, phấn đấu liên tục và hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trung tâm, góp phần xây dựng Học viện Lục quân.

Cùng với nhiệm vụ chính trị trung tâm, Khoa Trinh sát luôn chú trọng xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh, gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, mẫu mực tiêu biểu; xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên vững vàng về chính trị tư tưởng, trong sáng về phẩm chất đạo đức và giỏi về chuyên môn nghiệp vụ; đoàn kết gắn bó, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình công tác. Với sự nỗ lực phấn đấu không ngừng, Khoa đã được Bộ Quốc phòng 2 lần tặng cờ “Đơn vị khá nhất”; 9 lần được Đảng ủy Học viện Lục quân tặng danh hiệu “Đơn vị Quyết thắng” và nhiều bằng khen, giấy khen trên nhiều lĩnh vực khác. Đặc biệt, luôn chú trọng lấy “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị” để đánh giá trình độ, năng lực của đội ngũ giảng viên.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Hậu nguyên Chủ nhiệm Khoa Trinh sát - Học viện Lục quân đang bồi dưỡng tại thực địa cho cán bộ, giảng viên trong Khoa

Hiện nay, trước yêu cầu nhiệm vụ mới, đòi hỏi mỗi cán bộ giảng viên trong Khoa Trinh sát phải nỗ lực học tập và quán triệt sâu sắc nghị quyết, chỉ thị các cấp; kết luận của Quân ủy Trung ương, Đảng ủy và Ban Giám đốc Học viện. Đồng thời, quán triệt và thực thực hiện tốt phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”. Cấp ủy, Chỉ huy Khoa tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên có chất lượng cao, làm chủ công nghệ và phương tiện dạy học, đẩy mạnh chuyển đổi số.

Sáu mươi ba năm từ ngày thành lập Khoa, từ Sơn Tây, đến Đồng Nai và nay Đà Lạt thành phố ngàn hoa; không dài so với quãng thời gian thành lập Học viện và Quân đội nhưng cũng đủ để lưu lại những dấu ấn, hình ảnh thăng trầm cùng năm tháng, đầy vinh quang và trách nhiệm của những người thầy. Hướng tới kỷ niệm 63 năm thành lập Khoa Trinh sát (01/6/1962 - 01/6/2025), chào mừng Đại hội Chi bộ Khoa Trinh sát Nhiệm kỳ 2025 - 2030 và Đại hội Đại biểu Lần thứ XIV Học viện Lục quân, cán bộ giảng viên trong toàn Khoa nguyện đem hết sức trẻ, lòng nhiệt thành, phát huy trí tuệ tập thể và trách nhiệm của mỗi cá nhân để tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp giáo dục - đào tạo nói chung và Học viện Lục quân nói riêng.

Theo xu thế phát triển tất yếu của thời đại, đồng hành cùng các đơn vị trong toàn Học viện cán bộ, giảng viên Khoa Trinh sát khẩn trương tiếp cận môi trường số, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học; xây dựng và hoàn thành chương trình “Bình dân học vụ số quốc gia”; góp phần xây dựng Khoa Trinh sát và Học viện Lục quân theo hướng thông minh, hiện đại. Đồng thời, không ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, lối sống văn minh và năng lực chuyên môn giỏi, đủ sức hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị trung tâm trong điều kiện mới, mãi xứng đáng là cán bộ, giảng viên Khoa Trinh sát và Học viện Lục quân Anh hùng./.

Tài liệu tham khảo:

- Lịch sử Học viện Lục quân (1946 - 2011), Nxb Quân đội nhân dân, năm 2011.

- Bản thảo Lịch sử Khoa Trinh sát (1962 - 2022), Xưởng in Học viện Lục quân, năm 2022.