Nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng trong tình hình hiện nay

Các kênh thông tin đại chúng như báo viết, báo điện tử, đài truyền hình, đài phát thanh đều đăng tải, tuyên truyền nội dung nghị quyết. Tuy nhiên, hình thức cơ bản và phổ biến là tổ chức các lớp học tập, quán triệt nghị quyết ở các cấp, các ngành và đơn vị. Thông qua đó, mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng lĩnh hội được tinh thần cơ bản của nghị quyết, nắm vững quan điểm, chủ trương, mục tiêu, nhiệm vụ và các giải pháp lớn, trên cơ sở đó xây dựng nghị quyết, kế hoạch, chương trình hành động của cấp mình và tổ chức thực hiện thắng lợi nghị quyết đã đề ra. Nhiều cấp, ngành, đơn vị thời gian qua đã tổ chức tốt việc học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng. Chú trọng xây dựng kế hoạch học tập, quán triệt nghị quyết, lựa chọn và bồi dưỡng báo cáo viên, tăng cường trang bị và sử dụng hiệu quả phương tiện kỹ thuật hiện đại trong các đợt học tập, quán triệt nghị quyết. Báo cáo viên thực sự tâm huyết, có phẩm chất chính trị và đạo đức tốt, hiểu biết sâu rộng, kỹ năng và phương pháp truyền đạt tốt, phù hợp với từng đối tượng. Vì vậy, nghị quyết của Đảng “thấm sâu” vào người nghe, tạo sự đồng thuận cao về nhận thức, tư tưởng và hành động. Tuy nhiên, nhiều nơi chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết còn thấp, “khô, cứng”, mang tính hình thức. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, trong đó, nguyên nhân cơ bản là chưa chú trọng xây dựng đội ngũ báo cáo viên có phẩm chất và năng lực tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ; không ít báo cáo viên hạn chế về năng lực, trình độ, chưa tích cực đầu tư thời gian, công sức và trí tuệ để nghiên cứu thấu đáo nội dung nghị quyết và các tư liệu, tài liệu, thông tin liên quan. Báo cáo viên thường chỉ nêu những vấn đề cơ bản, ít lý giải, chứng minh làm rõ nội dung nghị quyết; các thuật ngữ mới, các quan điểm, chủ trương, giải pháp, sự nhất quán và phát triển mới trong tư duy lý luận của Đảng chưa được làm rõ. Để nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng trong tình hình hiện nay, theo chúng tôi cần làm tốt những nội dung, biện pháp cơ bản sau đây.

Một là, xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập, quán triệt nghị quyết chặt chẽ, nghiêm túc

Xây dựng và thực hiện đúng kế hoạch đề ra là thể hiện phương pháp làm việc khoa học, mang lại chất lượng, hiệu quả trong mọi lĩnh vực; khác với kiểu làm việc tùy tiện, ngẫu hứng. Theo đó, xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập, quán triệt nghị quyết ở mỗi cấp, mỗi ngành, địa phương, đơn vị là việc làm quan trọng, không thể xem nhẹ. Kế hoạch học tập, quán triệt nghị quyết cần chặt chẽ, khoa học. Cụ thể, trong kế hoạch phải xác định rõ mục đích, yêu cầu, nội dung, thời gian, địa điểm, đối tượng được học tập, quán triệt, báo cáo viên, ban tổ chức và công tác phục vụ, bảo đảm. Sau khi đã có kế hoạch phải phổ biến đến các đối tượng và tổ chức thực hiện nghiêm túc theo kế hoạch đã đề ra. Nếu có tình huống phát sinh ngoài kế hoạch cần giải quyết kịp thời, hợp lý.

Hai là, lựa chọn, xây dựng và bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực đội ngũ báo cáo viên

Chất lượng đội ngũ báo cáo viên ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng ở mỗi cấp, ngành, mỗi đơn vị. Vì vậy, lựa chọn, xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ báo cáo viên là công việc hệ trọng của các cấp, các ngành và đơn vị. Thực tế cho thấy, ở cấp, ngành, đơn vị nào quan tâm thích đáng đến vấn đề này thì chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng được nâng lên và ngược lại. Do đó, các cấp, ngành, đơn vị cần làm tốt việc lựa chọn, bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, năng lực đội ngũ báo cáo viên, nhằm xây dựng đội ngũ báo cáo viên “vừa hồng, vừa chuyên”, có phẩm chất và năng lực tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ, làm nòng cốt tuyên truyền, quán triệt nghị quyết của Đảng.

Ba là, báo cáo viên nêu cao tinh thần trách nhiệm, làm tốt công tác chuẩn bị và thực hành quán triệt nghị quyết của Đảng

Báo cáo viên cần đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ để nghiên cứu thấu đáo nội dung nghị quyết. Chuẩn bị kỹ lưỡng đề cương, thu thập thông tin (tư liệu, số liệu) liên quan đến nội dung nghị quyết. Tham khảo Tài liệu học tập, nghiên cứu, quán triệt nghị quyết của Đảng do Ban Tuyên giáo Trung ương biên soạn, các bài viết được đăng tải trên Tạp chí Xây dựng Đảng, Nghiên cứu Lý luận, Tư tưởng Văn hóa, Tạp chí Cộng sản, Báo Nhân dân, Báo Quân đội nhân dân, trang Website Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam.., để cập nhật thông tin, làm phong phú nội dung trình bày. Trong nội dung chuẩn bị và buổi thuyết trình chính thức, báo cáo viên cần trình bày rõ tính cấp thiết ra đời của nghị quyết; luận giải cơ sở lý luận và thực tiễn của nghị quyết; làm rõ sự nhất quán và phát triển mới trong tư duy của Đảng; giải thích các thuật ngữ mới trong nghị quyết; đưa ra những tư liệu, số liệu minh chứng cho vấn đề trình bày; khái quát và làm rõ những quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cơ bản trong nghị quyết. Ví dụ: Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định: “Thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập, hợp tác quốc tế trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, bình đẳng, cùng có lợi”(1). Báo cáo viên cần làm rõ đường lối, quan điểm, chủ trương đối ngoại của Đảng ta lần đầu tiên được đề cập trong văn kiện nào, đại hội nào? Sự nhất quán của Đảng về đối ngoại ra sao? Sự phát triển và những nội dung mới trong tư duy của Đảng ta về đối ngoại là gì? Những thành tựu nổi bật và hạn chế, bất cập, bài học kinh nghiệm rút ra trong quá trình thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng ta thời gian qua?.

Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII đã thảo luận và thông qua “Nghị quyết về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ” (Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19/5/2018)(2). Theo lôgic trên, những nội dung cơ bản trong nghị quyết sẽ được làm sáng tỏ, người nghe hiểu đúng đắn, đầy đủ và sâu sắc hơn nghị quyết của Đảng.

Trước khi quán triệt nghị quyết của Đảng cho các đối tượng, báo cáo viên phải thông qua trước tập thể và cán bộ phụ trách, trên cơ sở đó bổ sung, hoàn thiện nội dung, phương pháp trình bày.

Bốn là, sử dụng hợp lý phương tiện kỹ thuật hiện đại phục vụ học tập, quán triệt nghị quyết

Các phương tiện kỹ thuật hiện đại có vai trò quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết. Các phương tiện kỹ thuật hiện đại được sử dụng phổ biến hiện nay như máy chiếu đa năng (Projector), phần mềm trình chiếu Power point, Video Clip. Báo cáo viên làm chủ nội dung, lựa chọn phương pháp thích hợp, kết hợp với phát huy hiệu quả các phương tiện kỹ thuật hiện đại trong học tập, quán triệt nghị quyết. Khi thiết kế các slide trình chiếu cần khái quát những nội dung cơ bản của nghị quyết, nhất là những vấn đề lý luận, quan điểm, chủ trương mới của Đảng. Lựa chọn hợp lý hình ảnh tư liệu, số liệu, sơ đồ, biểu đồ minh họa; không lạm dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại dẫn đến xa rời mục đích, yêu cầu, nội dung chính đã đặt ra. Thực hiện tốt yêu cầu này sẽ làm cho buổi học tập, quán triệt nghị quyết sinh động, hứng thú, nội dung nghị quyết trở nên dễ hiểu, dễ nhớ, “thấm sâu” vào đối tượng người nghe.

Năm là, gắn chặt tinh thần nghị quyết của Đảng với tình hình, nhiệm vụ của từng cấp, từng ngành, đơn vị

Quán triệt học tập nghị quyết của Đảng không chỉ dừng lại ở việc làm rõ các quan điểm, chủ trương, giải pháp được nêu ở từng nghị quyết, điều quan trọng hơn là phải vận dụng, hiện thực hóa nghị quyết ở từng cấp, từng ngành, đơn vị. Quá trình quán triệt nghị quyết của Đảng cần gắn chặt tình hình, nhiệm vụ của từng cấp, từng ngành, đơn vị; liên hệ, vận dụng làm sâu sắc tinh thần, nội dung của nghị quyết, nhất là những thành tựu, yếu kém, khuyết điểm, nguyên nhân chủ quan ở cấp mình. Trên tinh thần đó, từng cấp, từng ngành, đơn vị xây dựng nghị quyết, kế hoạch, chương trình hành động sát đúng với cấp mình, nhằm hiện thực hóa quan điểm, chủ trương của Đảng đã nêu trong nghị quyết.

Sáu là, tăng tính đối thoại với người nghe trong học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng

Lâu nay, học tập, quán triệt nghị quyết thường mang tính một chiều. Báo cáo viên cố gắng thuyết trình hết nội dung đã chuẩn bị, ít đối thoại, trao đổi hai chiều. Vì vậy, chất lượng, hiệu quả học tập, quán triệt nghị quyết còn hạn chế. Tăng tính đối thoại đối với người nghe cả trong và sau buổi học tập, quán triệt nghị quyết sẽ góp phần nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết và ý thức chính trị của mỗi người. Báo cáo viên cần kịp thời giải đáp những băn khoăn, vướng mắc trong nhận thức, tư tưởng của cán bộ, đảng viên, quần chúng xung quanh nội dung nghị quyết và những vấn đề thực tiễn đặt ra, qua đó củng cố, giữ vững niềm tin của cán bộ, đảng viên và quần chúng đối với sự lãnh đạo của Đảng và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Học tập, quán triệt nghị quyết là một khâu quan trọng trong quá trình lãnh đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết của Đảng ta. Theo đó, tinh thần cơ bản của nghị quyết được phổ biến, thấm sâu trong mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng, từ đó biến thành sức mạnh tinh thần và vật chất to lớn nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng đặt ra. Nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng là trách nhiệm chính trị của các cấp, các ngành và đơn vị mà trực tiếp là các cấp ủy đảng. Thực hiện tốt những nội dung, biện pháp nêu trên sẽ góp phần nâng cao chất lượng học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng trong tình hình mới. Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu đổi mới hình thức, phương pháp học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng nhằm mang lại hiệu quả thiết thực hơn.

............................................................................

          Tài liệu tham khảo:

(1). Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, HN, 2016, tr.313-314. 
(2). Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII, Văn phòng Trung ương Đảng, HN, 2018, tr.44-82.

Nguyễn Công Sơn