Học tập và làm theo TT, ĐĐ, PC HCM

Học tập và làm theo TT, ĐĐ, PC HCM

Phòng, chống diễn biến hòa bình

Phòng, chống diễn biến hòa bình

Tìm kiếm

Tìm kiếm

Liên kết website
Thống kê truy cập
Hôm nay : 993
Tháng 03 : 43.135
Tháng trước : 35.349
A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

Tìm hiểu về các công ty quân sự tư nhân ở Mỹ

Công ty quân sự tư nhân ở Mỹ là tổ chức kinh doanh chuyên cung cấp dịch vụ quân sự đặc biệt với đội ngũ chuyên gia nhiều kinh nghiệm. Nhân viên công ty quân sự tư nhân là những người chuyên nghiệp trong xử lý các nhiệm vụ cấp chiến dịch và chiến thuật vì lợi ích của người trả tiền cho dịch vụ của họ. Hướng hoạt động chủ yếu của công ty quân sự tư nhân Mỹ là: Hỗ trợ cơ quan quốc phòng ở nước ngoài biên soạn các tài liệu mang tính học thuật, tư vấn cải tổ lực lượng vũ trang; hoạt động tình báo; bảo vệ đối tượng cho các văn phòng đại diện ngoại giao và các cơ quan khác, các tổ chức thương mại của Mỹ ở nước ngoài; bảo đảm hoạt động an ninh cho nhân viên; đào tạo nhân sự cho các cơ quan sức mạnh của nước ngoài; thành lập đơn vị quân sự hóa, các tổ biệt kích và chiến binh, điều hành hoạt động của họ, dò gỡ bom mìn, khắc phục hậu quả xử lý bom mìn, bảo đảm công tác kỹ thuật và giao thông vận tải trong hoạt động chiến đấu của các nhóm lực lượng vũ trang nước ngoài; bảo vệ các cơ sở chiến lược và tối quan trọng của Mỹ tại nước ngoài.

Trong các cuộc chiến tại Iraq, Afghanistan, Nam Tư cũ và Syria, công ty quân sự tư nhân Mỹ có thêm các dịch vụ khác như: Bảo vệ sân bay, các khu vực có dầu mỏ, đường ống dẫn dầu và hệ thống cung cấp điện, hỗ trợ đoàn hộ tống nhân đạo của các tổ chức quốc tế; đào tạo quân nhân cho Quân đội Iraq và Ả-rập Xê-út; phiên dịch, giám sát nhà tù ở Iraq và Afghanistan, phòng cháy chữa cháy, bảo đảm hậu cần, trinh sát trên không, bảo vệ tàu khỏi cướp biển,... Theo thông tin của các chuyên gia nước ngoài, hiện nay ở Ucraina có công ty quân sự tư nhân của Mỹ hoạt động, tuy nhiên thông tin về thành phần và kết quả hoạt động không được công bố trên các nguồn tin công khai.

Có thể thấy, khách hàng của các công ty quân sự tư nhân Mỹ là những quốc gia cũng như nhà nước có cơ cấu tổ chức phi chính phủ. Điều này cho phép bộ máy chính quyền Mỹ bù đắp được sự thiếu hụt lực lượng quân đội trên lãnh thổ các nước có nguy cơ khủng hoảng cao. Công ty quân sự tư nhân còn cung cấp dịch vụ công nghệ cao, một lĩnh vực mà lực lượng vũ trang chính quy khó có thể đào tạo ra các chuyên gia phù hợp hay tạo ra cho họ những cơ hội thăng tiến hấp dẫn. Một điều cần chú ý là các cuộc xung đột quân sự trong thời gian gần đây đã làm gia tăng số lượng hợp đồng ký giữa công ty quân sự tư nhân với các bộ ngành của Mỹ, Anh, chính phủ của Afghanistan, Iraq và các công ty phương Tây hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau: Khai thác dầu mỏ, vận tải, năng lượng, cung cấp nước,… Ngoài ra, các tổ chức quốc tế và phi chính phủ thậm chí là cả những cá nhân cũng có thể ký hợp đồng với công ty quân sự tư nhân để họ cung cấp dịch vụ quân sự. Hiện nay, công ty quân sự tư nhân được coi là công cụ hữu ích đối với tổ chức Liên hợp quốc, Tổ chức Y tế thế giới và các tổ chức quốc tế khác vì công ty quân sự tư nhân không làm mất lòng tin chính trị nghiêm trọng đối với cơ quan chính quyền và cộng đồng xã hội, không giống như lực lượng chính quy.

Về cơ cấu công ty quân sự tư nhân tại Mỹ thường là các cựu quân nhân và nhân viên của các cơ quan bảo vệ pháp luật, các phân đội và đơn vị có chức năng đặc biệt, lực lượng tham gia tác chiến đặc biệt có nhiều kinh nghiệm tham gia các cuộc xung đột vũ trang, cũng như các học viên tốt nghiệp các trường quân sự. Như vậy, thành phần của công ty quân sự tư nhân ngày càng trở nên đa dạng. Theo tài liệu nước ngoài, phần lớn công ty quân sự tư nhân hoạt động trên lãnh thổ Mỹ và cung cấp các dịch vụ chuyên biệt ở nước ngoài.

Theo đó, công ty quân sự tư nhân “Constellis” (Constellis thành phố Reston, bang Virginia) chiếm thị phần cung cấp dịch vụ khá lớn ở trên 45 quốc gia, bao gồm các nước vùng Cận Đông và Bắc Mỹ. Trong cơ cấu tổ chức của “Constellis” có các tổ chức: “Akademi” (trước đây là “Blackwater”), “Triple Canopy”, “Olive Group”, “Centerra”, “Omniplex”, “T-D-I”, “I-M-K-9”, “Edinburgh International”, “Strategize Social”. “Constellis” có văn phòng đại diện ở Afghanistan (cơ sở hoạt động ở Kabul), Angieri, vương quốc Anh, Iraq, Kenya, Modambich, Nigeria, Tanzania và các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất. Ban điều hành Công ty “Constellis” gồm có Cựu bộ trưởng Bộ Tư pháp Mỹ John Ashcroft, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, phụ trách về an ninh đối ngoại E. Bowswell, Giám đốc Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ J. Rodriguez, chỉ huy đội hình tác chiến thuộc Lực lượng tác chiến đặc biệt-Lực lượng vũ trang Mỹ tại Afghanistan Thiếu tướng đã nghỉ hưu E. Reader. Hiện nay, số lượng nhân viên của công ty này lên tới hơn 20 nghìn người và có xu hướng đang tăng lên.

Công ty quân sự tư nhân MPRI (Military Professional Resources Inc, thành phố Alecxandria, bang Virginia) ký hợp đồng với Bộ Ngoại giao, Lầu Năm Góc và Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ, hoạt động trên lãnh thổ 40 nước. Một trong những loại hình hoạt động chủ yếu là soạn thảo chương trình đào tạo nhân viên cho các phân đội đặc nhiệm, thực hiện nhiệm vụ trong tình huống khẩn cấp và đào tạo nhân viên phản ứng nhanh khi có tình trạng đe dọa an ninh cho các cơ quan hành pháp. Ngoài ra trong lĩnh thương mại quân sự, MPRI đặt hàng, mua và vận chuyển các loại vũ khí khác nhau, tư vấn cải tổ lực lượng vũ trang, tư vấn điều hành, nghiên cứu tìm ra những khái niệm và học thuyết, giải quyết các vấn đề về vận hành và tổ chức-kỹ thuật, lập kế hoạch, đào tạo và thực hiện các hoạt động nhân đạo. MPRI cũng cung cấp dịch vụ đa năng cho các tổ chức chính phủ Mỹ và các nước khác. Nhân viên của MPRI tham gia vào các cuộc chiến tranh cục bộ và xung đột quân sự. Theo chương trình đào tạo sĩ quan dự bị, nhân viên của MPRI thường làm việc tại các trường quân sự với tư cách là giảng viên và quản trị viên. Hiện nay, công ty này là kênh truyền tải chủ chốt chính sách của Mỹ tại Châu Phi, tham gia thành lập và huấn luyện lực lượng phản ứng nhanh. Theo các nguồn tin nước ngoài, MPRI còn hoạt động ở Gruzia, hỗ trợ lãnh đạo nước này cải tổ lại lực lượng vũ trang, tham gia soạn thảo học thuyết quân sự Gruzia, lập kế hoạch hoạt động liên quan đến Abkhazia và Nam Osetia, soạn giáo trình, chương trình đào tạo và huấn luyện quân sự, đào tạo tất cả các loại hình quân nhân. Người đứng đầu MPRI là cựu Tư lệnh các lực lượng đồng minh NATO tại Châu Âu Tướng B. Creddock. Tổng số nhân viên của công ty lên đến 12 nghìn người.

Công ty quân sự tư nhân “AirScan” (bang Florida) có lĩnh vực hoạt động chủ yếu là cung cấp dịch vụ tình báo trên không và xử lý thông tin. Người phụ trách công ty là Chuẩn tướng đã nghỉ hưu Joe Stringham, số lượng nhân viên là 150 người. Trong trường hợp cần thiết phải thực hiện nhiệm vụ đặc biệt tại nước ngoài, công ty có thể thuê bổ sung nhân viên trong thời gian ngắn.

Công ty quân sự tư nhân “DynCorp” ( DynCorp, thành phố Mclean, bang Virginia) cung cấp dịch vụ bảo vệ các đoàn ngoại giao và cơ sở quân sự của Mỹ ở nước ngoài, cũng như các hoạt động an ninh của nhân viên. Người đứng đầu là cựu cố vấn chính trị cho Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ J. Krivo. Số lượng nhân viên là gần 10 nghìn người.

Công ty quân sự tư nhân “Cubic” (Cubic, thành phố San Diego, bang California) có văn phòng đại diện tại Gruzia và Ucraina, là một trong những công ty đứng đầu thế giới về cung cấp hệ thống bảo vệ các cơ sở quốc gia tại hơn 50 nước. Công ty chuyên thiết kế, nghiên cứu và chiếm thị phần lớn trong bảo dưỡng trang bị học tập huấn luyện hàng không và trang bị thiết giáp. Ngoài ra, công ty còn tổ chức đào tạo nhân viên cho các tổ chức sức mạnh hoạt động trong điều kiện khác nhau, hỗ trợ tiến hành hoạt động thu thập, xử lý thông tin, trong đó có liên quan đến tình báo, cũng như khai thác các loại vũ khí và trang bị kỹ thuật quân sự. Người đứng đầu là cựu chỉ huy lực lượng Không quân Hải quân, Phó đô đốc D. Bass. Số lượng nhân viên khoảng gần 10 nghìn người.

Công ty quân sự tư nhân Anh-Mỹ “HALO Trust” (Hazardous Areas Life Support Organization) là công ty quốc tế chuyên hỗ trợ vô hiệu hóa bom mìn và các chất cháy nổ còn tồn dư. Nhân viên của công ty (chủ yếu là các quân nhân thuộc lực lượng đặc biệt của các nước phương Tây) được đào tạo bài bản về kỹ thuật công binh: Dò gỡ và xử lý bom mìn còn tồn đọng; lập sơ đồ bãi mìn; đào tạo kỹ thuật công binh tại chỗ cho nhân viên khu vực nơi đang có xung đột vũ trang và các vùng miền khác nhau trên thế giới; tư vấn và hỗ trợ thực tế theo các mục tiêu quân sự có liên quan. Công ty có chi nhánh ở Angola, Afghanistan, Việt Nam, Gruzia, Campuchia, Modambich, Nicaragua, Sudan, Eritrea. Nhân viên được đào tạo dưới sự hỗ trợ của “HALO Trust” có thể tham gia vào đơn vị vũ trang bản địa với tư cách là lính biệt kích, lính công binh, giảng viên và chuyên gia để hướng dẫn về kỹ thuật, địa hình và các loại hình trinh sát khác.

Cần phải lưu ý ở Mỹ, công ty quân sự tư nhân hoạt động theo quy định của chính phủ. Như vậy, ở cấp liên bang, quân nhân của công ty cần phải tuân thủ theo một số luật đưa ra ở cấp liên bang, trong đó nhấn mạnh rằng “các hoạt động hỗ trợ” của họ là vì lợi ích quốc gia, Lầu Năm Góc, Bộ Ngoại giao, Cơ quan tình báo Trung ương và của cơ quan bộ, ngành khác của Mỹ, điều này đảm bảo cho họ có chế độ bảo vệ nhất định trong trường hợp có tố tụng tại tòa án.

Việc sử dụng công ty quân sự tư nhân ở nước ngoài phải tuân thủ theo quy chế quốc tế “Về các quy tắc ứng xử của công ty quân sự và an ninh tư nhân” được đại diện của 17 nước ký năm 2008 tại thành phố Montreux của Thụy Sĩ (trong đó có Mỹ, Anh, Đức, Pháp, Canada, Trung Quốc, Ucraina và Ba Lan). Điều này buộc Nhà Trắng phải kiểm soát hoạt động của các tổ chức này, chịu trách nhiệm về những tội ác mà họ gây ra, nghiêm cấm họ tham gia các hoạt động chiến đấu,… Washington có quyền sử dụng công ty quân sự tư nhân nhằm né tránh những hạn chế về luật pháp, ví dụ như hạn chế về số lượng nhân viên quân sự gửi ra nước ngoài. Ngoài ra, công ty quân sự tư nhân Mỹ không có trách nhiệm phải báo cáo quy mô hoạt động, số tiền đầu tư và các khoản chi tiêu của họ. Các công ty có thể ngừng hoạt động, điều này gây khó khăn khi cơ quan bảo vệ pháp luật muốn tìm ra nơi ở của nhân viên công ty trong trường hợp họ vi phạm pháp luật.

Hiện nay, Nhà Trắng cho rằng cần phải thành lập cơ quan quốc tế quản lý hoạt động của các công ty quân sự tư nhân. Đã có đề xuất soạn thảo Hiệp ước, trong đó đưa ra những yêu cầu tối thiểu đối với việc giám sát và kiểm tra hoạt động các công ty, bao gồm: Hệ thống giấy phép có thống kê đầy đủ dịch vụ mà họ cung cấp kèm theo giấy phép đăng ký của khách hàng và danh sách toàn bộ nhân viên làm việc tại đó; giấy phép thuê nhân viên; cơ cấu tổ chức của công ty, thẩm quyền lãnh đạo và quan điểm ứng xử theo pháp luật về vấn đề xung đột quân sự và tôn trọng quyền con người, việc kiểm soát ở cấp nghị viện và kiểm soát độc lập hoạt động của các công ty quân sự tư nhân có sự tham gia của các phương tiện thông tin đại chúng. Cần nhấn mạnh rằng mô hình tương tự này sẽ quản lý được hoạt động của công ty quân sự tư nhân ở nước ngoài, cũng như cho phép điều chỉnh phù hợp với điều kiện ở từng nước và khu vực.

Công tác đào tạo công ty quân sự tư nhân được tiến hành tại Trung tâm huấn luyện Lầu Năm Góc. Công tác tuyển chọn giáo viên và giảng viên cho trung tâm huấn luyện có tính đến trình độ chuyên nghiệp, kinh nghiệm tham gia chiến đấu và sự say mê trong công việc. Thông thường, đây là những chuyên gia được tuyển chọn cẩn thận từ các lực lượng vũ trang, các tổ chức thực thi pháp luật và đơn vị làm nhiệm vụ đặc biệt của Lục quân, Hải quân đánh bộ Mỹ và các cơ sở khác. Lớp học được tiến hành tại các Cơ sở huấn luyện của trung tâm đào tạo ở San Diago (bang California), Mount Carroll (Illinois), Molok (Bắc Carolina).

Theo quan điểm của giới lãnh đạo Mỹ, lợi ích sử dụng dịch vụ của công ty quân sự tư nhân là rất rõ ràng. Theo đó, công ty quân sự tư nhân tự quyết định việc đào tạo và tiến hành các hoạt động chiến đấu, thường là vượt quá quyền hạn của họ. Trong khi đó, cơ quan chính phủ Mỹ thường không chịu trách nhiệm về các sự vụ do những công ty này gây ra. công ty quân sự tư nhân có khả năng triển khai nhanh chóng và việc sử dụng dịch vụ của các công ty này không gây ra quan điểm bất đồng ở trong nước. Ở những quốc gia có hệ thống chính trị yếu, công ty quân sự tư nhân có thể tạo ra sự đối trọng với lực lượng vũ trang bản địa, nhân viên của họ không được tính vào số thống kê ước tính thương vong nào và cũng không được đưa vào báo cáo chính thức.

Liên quan đến những đánh giá tích cực về công ty quân sự tư nhân, cũng có thông tin đề cập tới khả năng phản ứng linh hoạt của các đơn vị đặc biệt trong công ty quân sự tư nhân thông qua việc họ giải quyết nhiệm vụ cụ thể. Dần dần trình độ đào tạo chuyên nghiệp, khả năng tổ chức bảo đảm kỹ thuật và hậu cần được khẳng định, việc giảm căng thẳng trong xã hội khi sử dụng các đơn vị của lực lượng vũ trang Mỹ được ghi nhận. Chi phí của công ty quân sự tư nhân hiệu quả hơn nhiều so với các đơn vị quân sự chính quy, điều này được giải thích như sau: Công ty quân sự tư nhân có thể thuê nhân viên với mức lương thấp hơn so với các chuyên gia quân sự tương đương của lực lượng chính quy. Nhà Trắng không cần phải cấp kinh phí cho công ty quân sự tư nhân những khoản chi “ẩn” như: Lương hưu, chăm sóc sức khỏe, bảo đảm nhà ở,… những khoản này bao gồm trong hợp đồng của lực lượng chính quy. Công ty quân sự tư nhân có thể linh hoạt tăng khả năng chiến đấu mà không cần phải trả thêm chi phí cho việc duy trì lâu dài hay cắt giảm nhanh sự hiện diện quân sự của họ. Khi thực hiện các nhiệm vụ cần có trách nhiệm cao mà không liên quan đến chiến đấu, họ cho phép các lực lượng vũ trang tập trung vào nhiệm vụ chính.

Thế mạnh của việc sử dụng công ty quân sự tư nhân trong công tác chuẩn bị, tiến hành chiến dịch nhằm ổn định và giải quyết sau xung đột ở các vùng tiền tuyến là: Thời gian chuẩn bị và tiến hành ngắn hơn nhiều so với các đội quân dự bị thuộc các lực lượng vũ trang chính quy Mỹ, bao gồm thời gian chuẩn bị nhân lực, phương tiện vật chất kỹ thuật di chuyển ra nước ngoài và thực hiện những trọng trách được giao; lịch trình lưu trú của nhân viên các công ty này ở tiền tuyến hay các khu vực khác, không cần phải đào tạo thêm về chuyên môn cho nhân viên của công ty quân sự tư nhân, họ là những chuyên gia có chuyên môn cao và có kinh nghiệm làm việc trong các tổ chức vũ trang hoặc thâm niên phục vụ ở “các điểm nóng”; mạng lưới phối hợp hoạt động rộng, điều này cho phép Lầu Năm Góc cắt giảm được số lính Mỹ (của các lực lượng) tại vùng chiến sự và chi phí duy trì, quay vòng; giảm tải sức chiến đấu cho binh lính và giải phóng họ khỏi những việc nằm ngoài chức năng.

Tuy nhiên, hạn chế khi sử dụng dịch vụ của công ty quân sự tư nhân là hoàn toàn không có yếu tố khuyến khích ủng hộ lý tưởng cá nhân; “khó kiểm soát” trong giải quyết nhiệm vụ và hành động, điều này thể hiện rõ ở việc sử dụng lực lượng trái phép và không chừng mực chống lại người dân bản địa; bỏ qua các yêu cầu và quy định của luật pháp, cũng như thiếu hẳn công tác giám sát hiệu quả hoạt động của công ty quân sự tư nhân, điều này làm tăng khả năng tham ô và các thủ đoạn tài chính. Một phần của những hạn chế đó làm nảy sinh ra các vấn đề: Lãnh đạo của công ty quân sự tư nhân không phục tùng sự chỉ đạo điều hành của Lực lượng vũ trang chính quy; các nhiệm vụ của họ bị hạn chế do động lực muốn tạo ra lợi nhuận mà không hoàn thành trách nhiệm của mình; các điều kiện hợp đồng với công ty không đưa ra các phương án hành động khác khi tình hình thay đổi; nhân viên của công ty không tham gia trực tiếp vào các hoạt động chiến đấu, không được đào tạo cơ bản, không có công cụ để bảo đảm tăng khả năng chiến đấu cho công ty quân sự tư nhân; việc giảm chi phí ở các công ty đó có thể dẫn đến tình trạng chảy máu chất xám, điều này làm giảm khả năng chiến đấu mà trong đó sẽ làm ảnh hưởng đến cả lực lượng chính quy.

Theo quan điểm của chuyên gia quân sự nước ngoài, công ty quân sự tư nhân cùng với đội ngũ các lực lượng vũ trang sẽ trở thành những chủ thể bình đẳng hợp pháp. Điểm hấp dẫn của các tổ chức này là làm thay đổi căn bản tính chất công tác chuẩn bị, tiến hành chiến dịch và hoạt động chiến đấu. Do đó, các chiến dịch của Mỹ và đồng minh tại Iraq, Afghanistan và Syria đã cho thấy nhân viên của công ty quân sự tư nhân thường thực hiện nhiệm vụ chiến đấu đặc trưng trong cả các đơn vị thuộc lực lượng tác chiến chính quy của các chiến dịch đặc biệt, cả trong các thành phần quân binh chủng và các đơn vị. Chính những yếu tố đó đã làm tăng thêm năng lực chiến đấu của các lực lượng vũ trang chính quy, điều này đã được nhắc đến trong kế hoạch quân sự. Cần phải nhấn mạnh rằng vai trò và ý nghĩa của công ty quân sự tư nhân trong các cuộc chiến và xung đột vũ trang sẽ gia tăng vì họ trở thành công cụ trong chính sách đối ngoại quốc gia mà Mỹ hiện đang tích cực sử dụng trong quá trình xây dựng quan hệ với các nước./.


Tác giả: PTT. Nguyễn Tùng Lâm
Tổng số điểm của bài viết là: 26 trong 11 đánh giá
Click để đánh giá bài viết
Thông báo mới
Thư viện ảnh
Thăm dò ý kiến
GIAO DIỆN

Bạn thấy giao diện của trang website Học viện Lục quân như thế nào?